Petrus, Lombardus (1095-1160)
Cette question disputée de l'ermite de S. Augustin Johannes von Paltz (vers 1445-1511) est une parfaite illustration d'une des méthodes de travail de la scolastique médiévale. Rédigée à Erfurt en été 1486, elle a pour objet de réfuter trois erreurs. La première de celles-ci concerne ceux qui « prétendent pouvoir calculer et prévoir la date du Jugement Dernier ». Il semble bien que le présent document soit l'unique version manuscrite de ce texte connu par ailleurs grâce à deux éditions imprimées du XVe siècle. Franz Xaver Karker (1812-1892), chanoine de la cathédrale de Breslau (aujourd'hui Wrocław en Pologne) est le donateur qui a confié cet ouvrage à la bibliothèque fribourgeoise.
En ligne depuis: 09.04.2014
- Karker, Franz Xaver (Possesseur précédent) Trouvé dans: Description standard
- Johannes, von Paltz (Auteur) | Karker, Franz Xaver (Possesseur précédent) Trouvé dans: Description standard
Le petit mais volumineux (198 ff.) livre de prières en allemand, dans une variante d'Allemagne du Nord (« Mittelniederdeutsch » – moyen bas allemand), est destiné à une femme à juger la forme féminine de nombreuses oraisons. A l'exception d'une miniature en pleine page représentant le Christ en jardinier devant Marie-Madeleine (Noli me tangere), les autres enluminures ont été enlevées. Un ex-libris sur le contreplat antérieur informe que ce petit manuscrit a été donné à la bibliothèque de Fribourg en 1891 par Franz Xaver Karker, chanoine de la cathédrale de Breslau.
En ligne depuis: 08.10.2020
- Karker, Franz Xaver (Possesseur précédent) Trouvé dans: Description standard
- Karker, Franz Xaver (Possesseur précédent) Trouvé dans: Description standard
Codex élégant rédigé dans une écriture humanistique et commandité par le pape Léon X († 1521). L'armoirie des Medici occupe le centre des plats de la reliure originale, dans la riche frise qui orne le frontispice, et dans les initiales aux ff. 3v et 134v. Le décor est attribué au célèbre enlumineur florentin Attavante degli Attavanti († 1525) ou à son entourage. Il provient de la collection du Major J.R. Abbey.
En ligne depuis: 22.03.2017
- Leo X., Papst (Commanditaire) Trouvé dans: Description standard
- Leo X., Papst (Commanditaire) Trouvé dans: Description standard
- Leo X., Papst (Commanditaire) Trouvé dans: Description standard
- Abbey, John R. (Possesseur précédent) | Attavanti, Attavante (Enlumineur) | Bernard Quaritch Ltd. (London) (Vendeur) | Bodmer, Martin (Possesseur précédent) | Cassiodorus, Flavius Magnus Aurelius (Auteur) | Firmin-Didot, Ambroise (Possesseur précédent) | Gentili, Antonio Saverio (Possesseur précédent) | Henry Yates Thompson (Possesseur précédent) | Leo X., Papst (Commanditaire) | Libri, Guillaume (Possesseur précédent) | Sidonius, Gaius Sollius Apollinaris (Auteur) Trouvé dans: Description standard
Fragment d'un bréviaire en glagolitique avec les textes pour les 13 et 14 août, qui, d'après l'écriture, pourrait être daté du XVème siècle. Il appartenait à Franz Miklosich (1813-1891), un des plus importants slavistes de son époque et rejoignit en tant que don la “Collection antique” de Bâle, qui devint plus tard le Musée historique de Bâle.
En ligne depuis: 25.06.2015
- Miklosich, Franz (Possesseur précédent) Trouvé dans: Description standard
- Miklosich, Franz (Possesseur précédent) Trouvé dans: Description standard
- Miklosich, Franz (Possesseur précédent) Trouvé dans: Description standard
- Miklosich, Franz (Possesseur précédent) Trouvé dans: Description standard
Le manuscrit, avec des textes pour l'enseignement sur les Sentences de Pierre Lombard, a été réalisé en 1399/1400 à Vienne, copié par Heinrich von Rheinfelden au cours de ses études dans cette université. Avec le copiste, le volume joignit plus tard le couvent des dominicains de Bâle dont il intégra la bibliothèque.
En ligne depuis: 22.03.2018
- Petrus, Lombardus: Super Sententias Petri Lombardi Trouvé dans: Description standard
- Dares, Phrygius (Auteur) | Heinrich von Rheinfelden (Auteur) | Heinrich von Rheinfelden (Copiste) | Henricus, de Langenstein (Auteur) | Petrus, Lombardus (Auteur) | Totting, Henricus (Auteur) Trouvé dans: Description standard
Le manuscrit de petit format provient probablement de la chartreuse de Mayence, et de là il a rejoint celle de Bâle, où il a été pourvu de nombreuses notes de possession. Il contient une grande variété d'extraits de littérature religieuse, historique et autre, du Moyen Age et de l'Antiquité. La longueur des textes varie aussi considérablement : à côté de brefs extraits et de vers de deux ou quatre lignes sur différents thèmes comme les papes ou les abeilles, se trouvent des pièces plus longues comme le De rota verae et falsae religionis de Hugues de Fouilloy, ou la première partie du Paradisus Animae du pseudo-Albert le Grand.
En ligne depuis: 18.06.2020
- Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description standard
- Adamus, de Einesham (Auteur) | Albertus, Magnus (Auteur) | Anselm von Canterbury (Auteur) | Aristoteles (Auteur) | Augustinus, Aurelius (Auteur) | Bernardus, Claraevallensis (Auteur) | Boethius, Anicius Manlius Severinus (Auteur) | Cassianus, Johannes (Auteur) | Cicero, Marcus Tullius (Auteur) | Eusebius, Caesariensis (Auteur) | Gratianus, de Clusio (Auteur) | Gregorius I, Papa (Auteur) | Henricus, de Langenstein (Auteur) | Hieronymus, Sophronius Eusebius (Auteur) | Hrabanus, Maurus (Auteur) | Hugo, de Folieto (Auteur) | Hugo, de Sancto Victore (Auteur) | Hugo, Lincolniensis (Auteur) | Isaac, Ninivita (Auteur) | Isidorus, Hispalensis (Auteur) | Jacopone, da Todi (Auteur) | Johannes, Damascenus (Auteur) | Josephus, Flavius (Auteur) | Ludolphus, de Saxonia (Auteur) | Nicolaus, de Lyra (Auteur) | Ovidius Naso, Publius (Auteur) | Petrus, Lombardus (Auteur) | Prosper, de Aquitania (Auteur) | Prudentius Clemens, Aurelius (Auteur) | Sallustius Crispus, Gaius (Auteur) | Seneca, Lucius Annaeus (Auteur) | Valerius Maximus (Auteur) | Venturinus, de Bergamo (Auteur) | Vincentius, Bellovacensis (Auteur) Trouvé dans: Description standard
Ce manuscrit du XIIIème siècle, contenant le commentaire sur les Psaumes de Pierre Lombard, rejoignit la chartreuse de Bâle par l'intermédiaire de son précédent propriétaire, Petrus Medicus. Le codex est disposé en trois colonnes, bien que la colonne extérieure près de la marge reste vide. Les deux colonnes avec le texte sont elles-mêmes partiellement divisées en deux, avec, dans la moitié gauche, le texte de la Bible, et dans la moitié droite, le commentaire, en lignes de la moitié de la hauteur du texte biblique. Les initiales figurées, de style français très raffiné, correspondent à la division du psautier en huit sections liturgiques. Dans la partie inférieure sans écriture, figurent des annotations presque illisibles, écrites avec une sorte de crayon à papier, peut-être un commentaire ultérieur.
En ligne depuis: 20.12.2016
- Petrus, Lombardus: Psalterium cum Petri Lombardi commentario Trouvé dans: Description standard
- Petrus, Lombardus: Psalterium cum Petri Lombardi commentario (1ra-332rb)
Incipit: Prologus: Cum omnes prophetas spiritus sancti revelatione constet esse locutos 2va prologus: primus homo infelix qui abiit stetit sedit set secundus est beatus. Textus, ps. 1,1: Beatus vir qui non abiit ibid. comm.: Beatus cui omnia optata succedunt. Vir scilicet prospera et adversa sic, contra fehlt firmus
Explicit: vite eterne vox est. Omnis spiritus laudet dominum ps. 150,6.
Trouvé dans:
Description standard
- Heinrich Arnoldi (Possesseur précédent) | Louber, Jakob (Annotateur) | Moser, Urban (Bibliothécaire) | Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description standard
Sept feuillets d'un manuscrit probablement réalisé dans l'est de la France avec le Prologus in Isaiam de Pierre Lombard et d'autres prologues de différents livres bibliques. Le fragment parvint à Berne en 1632 dans le fonds de Jacques Bongars.
En ligne depuis: 12.07.2021
- Petrus, Lombardus: Petrus Lombardus: Prologus in Isaiam; Prologi varii (Fragment). Trouvé dans: Description standard
- Petrus, Lombardus: Prologus in Isaiam; Prologii varii (Fragment). Trouvé dans: Description standard
- Petrus, Lombardus: Petrus Lombardus: Prologus in Isaiam. (1r–v)
Incipit: >F
Explicit: Visio Ysaie filii Amos etc.
Trouvé dans:
Description standard
- Petrus, Lombardus: Prologus in Ezechielem. (1v–2r)
Incipit: >ID
Explicit: opus suum consummat.
Trouvé dans:
Description standard
- Petrus, Lombardus: Prologus in Jeremiam (Gilbertus Universalis: Glossa ordinaria in Jeremiam). (2r–v)
Incipit: >DH
Explicit: que locutus sum facere eis.
Trouvé dans:
Description standard
- Petrus, Lombardus: Prologus in Lamentationes. (2v–3r)
Incipit: >OQ
Explicit: efficitur in nobis plenitudo scripturarum.
Trouvé dans:
Description standard
- Petrus, Lombardus: Prologus in Danielem. (3r–v)
Incipit: >S
Explicit: et interfectione draconis. Et sic finit tractatus.
Trouvé dans:
Description standard
- Petrus, Lombardus: Petrus Lombardus: Accessus ad XII Prophetas. (3r–4v)
Incipit: >L
Explicit: huic autem libro Hieronymus praemittit duos prologos Primus totius libri prologus sic incipit: Non est idem ordo etc.
Trouvé dans:
Description standard
- Petrus, Lombardus: Prologus in Oseam. (4v)
Incipit: >T
Explicit: ac purgasse monstratur.
Trouvé dans:
Description standard
- Petrus, Lombardus: Prologus in Joelem. (4v–5r)
Incipit: >S
Explicit: et auribus percipe terra.
Trouvé dans:
Description standard
- Petrus, Lombardus: Prologus in Amos. (5r)
Incipit: >H
Explicit: cum patribus suis.
Trouvé dans:
Description standard
- Petrus, Lombardus: Hieronymus: Commentarius in Amos (Auszüge). (5r) Trouvé dans: Description standard
- Petrus, Lombardus: Prologus in Genesin. (5r–v)
Incipit: IN introitu tabernaculi Domini quod fuit in veteri testamento erat tentorium virtutum ornata In Genesi agitur de mundi creatione
Explicit: ut ibi quiesceret cum patribus suis in spelunca duplici.
Trouvé dans:
Description standard
- Petrus, Lombardus: Petrus Cantor: Prologus in liber Iudicum vel Regum. (5v–6r)
Incipit: >L
Explicit: praemittens autem prologum dicit: Viginti etc.
Trouvé dans:
Description standard
- Petrus, Lombardus: Prologi duo in Apocalypsim. (6r–v)
Incipit: >DA
Explicit: ubi parabolae Salomonis. Et Ysaias ait: Visio Ysaiae.
Trouvé dans:
Description standard
- Petrus, Lombardus: Glossa ordinaria in Apocalypsim. (6v)
Incipit: >AN A
Explicit: vidua id est debilis est virtus quam patientia non firmat.
Trouvé dans:
Description standard
- Petrus, Lombardus: Prologus in Iohannem. (6v–7r)
Incipit: >O
Explicit: super litteram legitur et interlinearibus et marginalibus coaptatur.
Trouvé dans:
Description standard
- Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description standard
- Bongars, Jacques (Possesseur précédent) | Gravisset, Jakob von (Possesseur précédent) | Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description standard
Feuillet unique d'un manuscrit réalisé en France des Sentences de Pierre Lombard ; probablement utilisé ultérieurement comme couverture de livre. Le fragment parvint en 1632 à Berne dans le fonds de Jacques Bongars.
En ligne depuis: 12.07.2021
- Petrus, Lombardus: Petrus Lombardus: Sententiae (Fragment). Trouvé dans: Description standard
- Petrus, Lombardus: Sententiae (Fragment). Trouvé dans: Description standard
- Petrus, Lombardus: Petrus Lombardus: Sententiae II, Dist. 42–43. (1ra–vb)
Incipit: Est enim, ut ait Augustinus, homo qui non esset amator pecunie De peccato in spiritum sanctum quod dicitur peccatum etiam ad mortem An omnis obstinatio vel desperatio sit peccatum in spiritum sanctum Et aliter accipitur peccatum in spiritum sanctum Alia assignatio peccati in spiritum sanctum
Explicit: dicitur esse invidentie (corr.: -tia) gratie oppugnans fraternitatem. Qui
Trouvé dans:
Description standard
- Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description standard
- Bongars, Jacques (Possesseur précédent) | Gravisset, Jakob von (Possesseur précédent) | Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description standard
Le manuscrit se compose de quatre parties. La première (1-16), du XIVe siècle, présente une version abrégée du martyrologe d'Usuard. La deuxième partie (17-66), du début du XIVe siècle, contient entre autres des textes d'Albert le Grand et du Pseudo-Robert Grosseteste. Dans la troisième (67-164) et quatrième parties (165-258), datables des XIVe-XVe siècles, sont copiés des textes de Vincent de Beauvais, Pierre Lombard, ainsi que des écrits juridiques. Avant d'être acheté par la Bibliothèque cantonale de Fribourg en 1900, le manuscrit appartenait au clergé de Gruyères.
En ligne depuis: 14.12.2018
- Vincentius, Bellovacensis: sive Petrus Lombardus Liber laudum B.M.V. (F. 67r-150v) Trouvé dans: Description standard
- Petrus, Lombardus: Versus de excellentia B.M.V. (F. 164r)
Incipit: Si fieri posset quod harene pulvis
Explicit: nec dabit etas.
Trouvé dans:
Description standard
- Albertus, Magnus (Auteur) | Grosseteste, Robertus (Auteur) | Hugo, Argentinensis (Auteur) | Johannes, de Deo (Auteur) | Petrus, Lombardus (Auteur) | Vincentius, Bellovacensis (Auteur) Trouvé dans: Description standard
Témoin ancien des Sententiae de Pierre Lombard († 1160), rédigé peut-être encore du vivant de l'important érudit scolastique. Ecrit peut-être dans un scriptorium alsacien, le codex se trouvait au XVème siècle dans le chapitre de chanoines réguliers de Schönenwerd et reçut une nouvelle reliure par le relieur Woldaricus.
En ligne depuis: 25.06.2015
- Petrus, Lombardus: [Petrus Lombardus: Sententiarum Libri I-IV] Trouvé dans: Description standard
- Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description standard
- Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description standard
Le manuscrit, dont la reliure remonte à l'abbatiat de Ulrich Rösch (1463-1491), se compose de deux parties. La première (p. 3-166), datant de la fin du XIIe siècle et probablement copiée dans le sud de l'Allemagne, comprend le dernier tiers du commentaire sur les psaumes (ps. 109-150) de Pierre Lombard († 1160). La deuxième (p. 167-308), réalisée au XIIIe siècle et peut-être transcrite à Saint-Gall, contient des sermons et des traités, la plupart de Bernard de Clairvaux († 1153). Dans ce recueil, à côté de quelques grands sermons liturgiques, s'en trouvent d'autres qui ne sont pas de Bernard, dont six sermons de Nicolas de Clairvaux († après 1175). Les sermons aux p. 167-292 sont répartis selon l'année liturgique (de tempore et de sanctis). Un sermon issu des Sermones diversis de Bernard est ici associé à la fête de saint Gall (p. 268-270). Aux pages 292-298 se trouve la deuxième partie du traité De gradibus humilitatis et superbiae de Bernard de Clairvaux ; quelques chapitres, en particulier les premiers et les derniers, sont fortement abrégés. Les dernières pages (p. 298-308) comprennent des courts sermons et traités qui sont, au moins pour certains, attribués à Bernard.
En ligne depuis: 14.12.2022
- Bernardus, Claraevallensis (Auteur) | Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description standard
Le manuscrit contient le commentaire de Pierre Lombard (1095/1100-1160) sur les Epîtres de Paul (Collectanea in epistolas Pauli). Sur l'étiquette du dos et à la p. 1/2 le texte est faussement attribué à Pierre de Tarantaise (devenu plus tard le pape Innocent V). Le codex est écrit sur deux colonnes, dans l'une des colonnes, souvent beaucoup plus étroite, le texte biblique et, dans l'autre, le commentaire. Dans la marge, on peut lire à l'encre rouge des renvois aux auteurs cités par Pierre Lombard. Au début de chaque lettre se trouvent deux initiales (pour le texte biblique et pour le commentaire) colorées sur fond d'or (p. 3, 5, 116, 202, 249, 287, 316, 334/335, 351, 371, 402, 409, 412). Celles-ci présentent les caractéristiques dudit « channel style », répandu vers 1200 sur les deux rives de la Manche.
En ligne depuis: 23.09.2014
- Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description standard
Le manuscrit, au contenu essentiellement scolastique du milieu de l'université de Paris, est conservé dans sa reliure souple originelle. Il contient entre autres une liste alphabétique des sentences de Pierre Lombard, aux p. 107-122 le catalogue du XIVe s. de la bibliothèque de l'Abbaye de Heiligkreuz en Basse Autriche, conservé uniquement dans ce codex, le Quaestiones parvorum librorum naturalium du philosophe et logicien français Jean Buridan (Johannes Buridanus; † peu après 1358; p. 121-253), en lien avec les textes correspondants d'Aristote (Parva naturalia), œuvre achevée en août 1374, et la Collectio errorum in Anglia et Parisiis condemnatorum (p. 254-264).
En ligne depuis: 20.12.2012
- Johannes, Buridanus (Auteur) | Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description standard
- Johannes, Buridanus (Auteur) | Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description additionnelle
- Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description additionnelle
- Johannes, Buridanus (Auteur) | Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description additionnelle
Exemplaire complet des Sententiae de Pierre Lombard († 1160). Les titres des chapitres sont réunis en tête de chaque livre respectif (p. 3–5, 91–93, 170–171, 229–231). Avec des initiales figurées en rouge et vert, bleu et jaune pâle (p. 6: célébration d'une messe ainsi que Synagogue et Eglise; p. 172: Annonciation; p. 232: le Bon Samaritain), et nombreuses initiales filigranées en rouge et bleu. Beaucoup d'annotations marginales. Aux p. 325/326, placées tête-bêche, écriture estompée datant du XVe siècle ( ?) ; à l'intérieur de la couverture postérieure empreinte de deux pages d'un manuscrit carolingien, en partie tiré des Homilia VIII in Ezechielem d'Origène.
En ligne depuis: 22.03.2018
- Petrus, Lombardus: Libri IV sententiarum. Trouvé dans: Description standard
- Petrus, Lombardus: Libri IV sententiarum. Trouvé dans: Description standard
- Origenes (Auteur) | Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description standard
Les Libri sententiarum de Pierre Lombard sont l'unique texte de ce manuscrit en papier qui a été copié par plusieurs mains dans des écritures entre une bâtarde et une cursive livresque plus récente. La copie du premier livre s'interrompt à la distinctio 42, mais avec le colophon Explicit liber questionum super primum [sc. librum] sententiarum anno domini 1422 (p. 239). Six feuilles blanches un peu plus petites y sont reliées, sans doute pour être complétées (p. 149-160). A la fin du volume, on trouve également douze pages blanches, de taille identique. Aucune initiale n'a été exécutée (p. 460-483). A partir de la p. 165, le recto des pages indique le numéro du livre des Sentences au sommet de la page. La reliure montre des traces de cinq boulons à l'avant et à l'arrière. Sur les tranches de tête et de queue se trouve le titre : Sententiarum. Le volume massif est relié entre deux ais de bois. La tranchefile est tressée. Sur l'intérieur de la couverture avant, aujourd'hui découvert, se voit l'empreinte d'un fragment de manuscrit. De nombreuses pages sont rognées avec peu de perte de texte (p. 175, 176, 181–200, 219–246, 317–332).
En ligne depuis: 06.09.2023
- Petrus, Lombardus: Liber primus Sententiarum Petri Lombardi – Commentarius in quatuor libros eiusdem. Trouvé dans: Description standard
- Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description standard
Le manuscrit est un exemplaire complet des quatre livres des Sentences (Libri quatuor sententiarum) de Pierre Lombard (p. 4-430), précédé et suivi d'une série de vers latins, en partie en hexamètres léonins (p. 3 et 430-431). Cette copie soignée du XIIIe siècle, sur deux colonnes, est entièrement rubriquée. Les noms abrégés des auteurs cités dans le texte sont également copiés en rouge dans la marge. Les citations sont parfois signalées par un long trait vertical rouge, quelquefois terminé par un fleuron. Le prologue (p. 4a) et les quatre livres des Sentences (p. 8b, 126b, 237a und 315a), ainsi que les tables de chapitres des livres II et III (p. 123a et 235a), sont introduits par une élégante initiale ornée rouge, ou bicolore rouge et noire. Le manuscrit possède une reliure en bois du XVe siècle, typique de l'abbaye de Saint-Gall.
En ligne depuis: 22.09.2022
- Petrus, Lombardus: (Petrus Lombardus). Libri IV sententiarurn Trouvé dans: Description standard
- Petrus, Lombardus: (Petrus Lombardus). Libri IV sententiarurn Trouvé dans: Description standard
- Petrus, Lombardus: (Petrus Lombardus). Libri IV sententiarurn Trouvé dans: Description standard
- Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description standard
Le volume contient quatre textes: 1. (p. 1–149) Recueil de notes prises par le moine de Saint-Gall Maurice Enk (1538-1575) sur les leçons de Michael Dionysius à propos des Libri magistri sententiarum (les Sentences de Pierre Lombard). Dionysius commença son enseignement le 10 décembre 1565 (p. 1) et le termina le 4 février 1566 en raison du manque d'auditeurs (p. 149 : ob defectum auditorum). 2. (p. 153–195) Annotationes de immortalitate animae du jésuite espagnol Johannes Maldonatus, d'après les notes de cours du moine de Saint-Gall Johannes Ruostaller († 1575). 3. (p. 197–203) notes de Mauritius Enk. 4. (p. 205–226) traité de droit canon sur les prêtres qui vivent dans une relation semblable au mariage (Quid sit sentiendum de concubinariis), annoté par un copiste plus tardif ( ?). A la p. 220, figure un court poème en distiques adressé à un prêtre (Ad quemvis sacerdotem, Inc. Huc age, tende gradus) avec l'exhortation de toujours lire ce petit livre et de suivre les indications qu'il contient.
En ligne depuis: 17.03.2016
- Dionysius, Michael (Auteur) | Maldonado, Juan de (Auteur) | Mauritius, Enk (Copiste) | Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description standard
- Dionysius, Michael (Auteur) | Maldonado, Juan de (Auteur) | Mauritius, Enk (Copiste) | Petrus, Lombardus (Auteur) Trouvé dans: Description additionnelle