Basel, Universitätsbibliothek, F VII 4
Creative Commons License

Aus: HAN. Verbundkatalog Handschriften - Archive - Nachlässe, 2015.

Manuscript title: Commentarii super Parvulum philosophiae naturalis
Date of origin: 3. Viertel 15. Jahrhundert
Former shelfmark: Kartause Basel, Bibliotheca antiqua, a lxxvii
Support: Papier
Extent: 1 Band (185 Blätter): mit Buchschmuck/Illustration
Format: 21 x 14,5 cm
Foliation: Foliiert: a + 1-24.24a (Schaltblatt).25-183
Collation: Lagen: V9 + 13 VI165 + IX183
Page layout:
  • Vorsatz (Bl. 1-7): Schriftraum unregelmässig; ca. 37 Zeilen.
  • Teil 1 (Bl. 10-117): Schriftraum 16 x 10 cm, Rand meist mit Tinte gezogen; 38-41 Zeilen.
  • Teil 2 (Bl. 118-183): Schriftraum 17,5 x 18,5 x 10-11 cm, Rand mit Tinte gezogen; ca. 40-57 Zeilen (Kommentar).
Writing and hands:
  • Vorsatz (Bl. 1-7): Hybrida currens, geschrieben von Jakob Louber 1470 (Einträge 4v und 7r)
  • Teil 1 (Bl. 10-117): Semihybrida currens, Textanfänge vergrössert, Titel in grosser Textualis, geschrieben 1464 (Eintrag 114r)
  • Teil 2 (Bl. 118-183): Cursiva currens, Grundtext vergrössert, 3. Viertel 15. Jh.; die Zeichnungen 118r, 137r, 151r und 179v /180r von Texthand
Decoration: Miniaturen/Zeichn.:
  • Teil 2: Federzeichnungen: Esel (118r), Fabeltier (137r), Skizze (151r)
  • 173r: Imago schematica hominis et eius sensuum
  • 179v-180r: Imago schematica hominis et eius sensuum (Kopf und Brust), rotbraun koloriert, mit grünem Blattkranz; eingeschrieben die verschiedenen Sinne und Organe; vergrösserte Wiederholung der Federzeichnung 173r
Binding: Halbband, 15. Jh., Rücken weissliches Schweinsleder mit Streicheisenlinien; Schnitt gelb, vorn rote Ledersignakeln; Schliesse fehlt; als Rückenbeklebung Stück einer Urkunde der römischen Kurie, 15. Jh.; auf dem vorderen Deckel grosses Pergament-Titelschild, auf dem Rücken Pergament-Titelschild
Main language: Lateinisch
Contents:
  • ar Titel, alte Signatur, Besitzeintrag, Conspectus, sonst leer
  • av leer
  • 1r-4v Iacobus Louber: Quaestio per Iohannem Siber de Wangen Iacobo Louber proposita in studio Basiliensi, 1470 >Questio mihi assignata per honorabilem virum arcium liberalium magistrum Iohannem Siber de Wangen sacre theoloye baccalarium ac promotorem meum specialississimum est hec in sua forma< Utrum unum effectum numero a pluribus agentibus causari totaliter post ipsius corrupcionem contingat reverti atque regenerari naturaliter. Ad cuius questionis partes honorabilis magister meus arguit utrasque racionibus subtilissimis pro et contra factis brevitatis gracia obmissis …–… Corollarium responsivum est suppositi assertivum et quesiti demonstrativum. >Honorabilis magister ac sacre theologie baccalarie promotorque mi singularissime, hec sunt brevia et exilia que sencio de huius questionis materia a vestris venerabilitatibus mihi proposita. 1470 Ia. Louber<
    Jakob Louber promovierte im Januar 1470 zum Magister artium, s. Die Matrikel der Universität Basel / im Auftr. der Universität Basel hrsg. von. Hans Georg Wackernagel. Bd. 1. - Basel : Verlag der Universitätsbibliothek, 1951, S. 60 Nr. 15
  • 5r-v Iacobus Louber: Principium in libros Euclidis factum in studio Basiliensi >In nomine sancte superbenedicte et individue trinitatis amen. Principiaturus in libros magistri Euclidis Atheniensis studii cultoris se textus hac offert in forma< Punctus est cuius pars non est. Linea est Iste liber cuius autor erat quidam Grecus carpentarius yla nomine. Actor magister Euclides Atheniensis studii cultor. Auctor vero sive commentator Circa quem textum occurrit tale dubium: Utrum cuiuslibet continui quamvis posicionem [?] secari sit possibile 2m infinitam seccionem. Ad partes illius dubii arguo utrasque. Pro parte affirmativa …–… sua magistrali irradiat descisione, prout peroptime novit. >Post solucionem articuli< Reverende magister, pro tam egregia et magistrali solucione ad quevis vestra beneplacita pariterque mandata
  • 6r-7r Iacobus Louber: Principium in Gerardi Cremonensis theoricam planetarum factum in studio Basiliensi, 1470 >In nomine sancte superbenedicte et individue trinitatis amen. Principiaturus circa theoricas planetarum magistri Gerhardi Cremanensis se textus hac offert in forma< Circulus ecentricus vel egresse cuspidis vel egredientis centri dicitur qui non habet centrum suum Iste est liber theoricarum 7tem planetarum. De eorum motibus tractans
    • (6v) >Circa quem textus occurrit tale dubium< Utrum corpus solare quod in suo ecentrico sub signorum circulo inequaliter rotatur equacionum variacione …–… nisi de ecentrico deferente corpus solis.
    • >Post solucionem articuli< Reverende magister, pro tam egregia pariterque mandata. 1470
  • 7v-9v leer
  • 10r-114r Anonymus: Commentum in Petri de Dresden parvulum philosophiae naturalis >Commentum bonum super parvulo philozophie incipit< Iste liber collectus ob iuvenum philozophancium doctrinam in se comprehendens compendiose ea que in tota et magna philosophia Aristotelis prolixe traduntur. Dividitur in tres tractatus [I = 10r-53r, II = 53v-66v, III = 67r-114r ] …–… Eadem autem potencia communis est ad quam pertinet medium et ultimum etc. >Et sic est finis parvuli philosophie. 64<
  • 114v-117v leer
  • 118r-v Notae de materia prima >In nomine Domini amen. Philosophia est sciencia docens recte scribere< Nota quod natura universalis et particularis differunt 7e modis. Primomodo in essendo et sic natura universalis habet esse universale Volens ymaginare materiam primam sic procedat. Sumat aliquam substanciam quod sit aut azinus aut homo aut facca
    • (118v) Dubitatur utrum difficile sit nobis cognoscere. Primum pro isto dubio sciendum quod difficultas 2m Aristotelem super primum de anima …–… non ex parte rei cognoscentis sed ex parte rei cognite etc.
  • 119r-122v Sermo >Assit ad inceptum sancta Maria meum< [U]rbs beata Iherusalem dicta pacis visio Ista proposicio theoloyce facultatis originaliter est scripta in canticis canticorum ipsius Gregorii, et licet ipsa 2m suum tenorem verum parum nobis videatur deservire
  • 123r-177v Petrus Gerticz de Dresden: Parvulus philosophiae naturalis, cum commento anonymo [N]atura est principium movendi Iste liber parcialis tocius philosophie naturalis prima sua divisione dividitur in tres tractatus. Primus est de principiis in essendo …–… nullo actu permixtus, cuius actus in secula seculorum sit benedictus in secula seculorum amen. Et sic est finis huius tocius.
    Der Kommentar z.T. interlinear
    - Lohr, Charles H. - Aristotle commentaries. - In: Traditio 28, 1972, 353f. Nr. 2
  • 178r-179v De potentia posteriori secundum Aristotelem [P]ostquam autem noster Aristoteles fecit mencionem de potenciis prioribus puta de vehitativa et sensitiva hic consequenter vult facere mencionem de potencia posteriori …–… procedunt in esse divinitatis cum clemencia per infinita secula seculorum Amen
  • 179v-180r Imago schematica hominis et eius sensuum Eingeschrieben die verschiedenen Sinne und Organe
  • 180v-181r Notae de quinque visibilibus necnon de motu
  • 181v-183v leer
Provenance of the manuscript: Kartause Basel
Acquisition of the manuscript: Aus der Kartause Basel, proveniens a confratre d. Iacobo Louber (Eintrag Bl. ar von Heinrich Arnoldi, von ihm weitere Besitzeinträge der Kartause 10r unten, 76r unten, 114r, 122v, 177v unten); Bl. ar von Jakob Louber Conspectus sowie Titel und alte Signatur A lxxvii. Im Katalog der Bibliotheca antiqua (AR I 2, 9r): „Parvulus philosophię cum commento, Textus“
Bibliograph. Nachweise
  • Scarpatetti, Beat Matthias von. - Die Handschriften der Bibliotheken von Aarau, Appenzell und Basel / bearb. von Beat Matthias von Scarpatetti. - Dietikon-Zürich : Urs Graf Verlag, 1977 (Katalog der datierten Handschriften in der Schweiz in lateinischer Schrift vom Anfang des Mittelalters bis 1550 ; Bd. 1), Nr. 574
  • Steinmann, Martin. - Unpublizierte Beschreibung (1984)
  • Aristotelica Helvetica : catalogus codicum latinorum in bibliothecis Confederationis Helveticae asservatorum quibus versiones expositionesque operum Aristotelis continentur / codices descripsit Carolus Lohr. - Freiburg/Schweiz : Universitätsverlag, 1994. S. 128f., S. 128f.
Literatur
  • Burckhardt, Max. - Aus dem Umkreis der ersten Basler Universitätsbibliothek / von Max Burckhardt. - In: Basler Zeitschrift für Geschichte und Altertumskunde, Bd. 58/59, 1959. - S. 156-191, hier 1761r-7v
Online