Henricus, de Langenstein (1325-1397)
Il manoscritto, con testi per l'insegnamento sulle Sentenze di Pietro Lombardo, è stato realizzato nel 1399/1400 a Vienna, scritto da Heinrich von Rheinfelden nel corso dei suoi studi presso quella università. Insieme al copista, il volume giunse più tardi nel convento dei domenicani di Basilea, nella cui biblioteca venne poi inglobato.
Online dal: 22.03.2018
- Henricus, de Langenstein (Autore) Trovato in: Descrizione standard
- Dares, Phrygius (Autore) | Heinrich von Rheinfelden (Autore) | Heinrich von Rheinfelden (Copista) | Henricus, de Langenstein (Autore) | Petrus, Lombardus (Autore) | Totting, Henricus (Autore) Trovato in: Descrizione standard
Il manoscritto, di un formato estremamente stretto, è stato creato a Magonza ed è successivamente giunto come dono dei certosini che vi risiedevano alla certosa di Basilea. Contiene un gran numero di testi brevi e molto brevi: oltre ad una serie di prediche, soprattutto estratti da trattati teologici, di storia ecclesiastica e politici, tra cui alcuni in tedesco.
Online dal: 18.06.2020
- Henricus, de Langenstein: Super temptationem (65r-65v)
Incipit: Considerandum quod per illam petitionem non petimus ut non temptemur
Explicit: sursum propulsus
Trovato in:
Descrizione standard
- Henricus, de Langenstein: De angelica salutatione (66r)
Incipit: Magister Henricus Hassie. In oratione angelica quam cotidie dicimus quattuor particulas esse constat
Explicit: interpellat pro nobis ad ipsum
Trovato in:
Descrizione standard
- Albertus, Magnus (Autore) | Anselm von Canterbury (Autore) | Augustinus, Aurelius (Autore) | Basilius, Caesariensis (Autore) | Bernardus, Claraevallensis (Autore) | Caesarius, Heisterbacensis (Autore) | Cassianus, Johannes (Autore) | Cassiodorus, Flavius Magnus Aurelius (Autore) | Cicero, Marcus Tullius (Autore) | Eusebius, Caesariensis (Autore) | Galfredus, de Vinosalvo (Autore) | Gratianus, de Clusio (Autore) | Gregorius I, Papa (Autore) | Gregorius, Nazianzenus (Autore) | Groote, Geert (Autore) | Grosseteste, Robertus (Autore) | Guilelmus, Parisiensis (Autore) | Henricus, de Calcar (Autore) | Henricus, de Langenstein (Autore) | Hildegard, von Bingen, Heilige (Autore) | Hugo, de Sancto Victore (Autore) | Isidorus, Hispalensis (Autore) | Johannes, Damascenus (Autore) | Johannes, Zotzenheim (Autore) | Konrad, von Soltau (Autore) | Leo I, Papa (Autore) | Prosper, de Aquitania (Autore) | Remigius, Altissiodorensis (Autore) | Richardus, de Sancto Victore (Autore) | Seneca, Lucius Annaeus (Autore) | Tauler, Johannes (Autore) | Thomas, de Aquino (Autore) Trovato in: Descrizione standard
Il volume miscellaneo contiene trattati teologici, tra cui vari testi di Johannes Gerson (1363-1429), ed è stato scritto da Alfred Löffler (1416-1462). Il copista, originario di Rheinfelden ed entrato nel convento domenicano di Basilea nel 1445, invita in diversi punti del manoscritto a pregare per lui. Indica anche delle singole date (1454, 1456) e dei luoghi di copia. Questi ultimi sono i conventi delle domenicane di Steinbach e Himmelskron presso Worms, dove Löffler era attivo quale confessore negli anni in questione. Quando tornò a Basilea, probabilmente portò con sé anche questo volume, che entrò a far parte della biblioteca del convento dei predicatori di Basilea, per poi giungere, dopo la Riforma, nella Biblioteca Universitaria.
Online dal: 18.06.2020
- Henricus, de Langenstein: Tractatus de proprietate recensio secunda (190r-200r)
Incipit: In nomine domini amen. Pro salute eorum qui vicia fugere cupiunt cum ad veritatis viam fuerint informati
Explicit: quantum ei opus est in Criste Ihesu domino nostro amen.
Trovato in:
Descrizione standard
- Albertus, Loeffler, OP (Copista) | Augustinus, Aurelius (Autore) | Bernardus, Claraevallensis (Autore) | Gerardus, Leodiensis, o P (Autore) | Henricus, de Langenstein (Autore) | Jacobus, de Susato (Autore) | Johannes, Gerson (Autore) | Theodoricus, de Monasterio (Autore) Trovato in: Descrizione standard
Gran parte del codice è stato scritto dal domenicano di Basilea Heinrich von Rheinfelden (†1433 o più tardi) durante i suoi studi a Vienna alla fine del XIV secolo. Il manoscritto contiene vari scritti teologici dei primi teologi viennesi (l'Università di Vienna fu fondata nel 1365). Tra questi vi sono autori molto apprezzati come per esempio Heinrich von Langenstein (†1397), ma anche autori come i teologi e i rettori universitari Stefan von Enczensdorf (†1405) o Johannes von Russbach (†1417), di cui non si conoscono testi tranne quelli in questo manoscritto. Heinrich von Rheinfelden potrebbe aver portato egli stesso il codice nel convento domenicano di Basilea, dove ricevette una segnatura della biblioteca e dal cui patrimonio è giunto alla biblioteca universitaria di Basilea dopo la Riforma.
Online dal: 13.06.2019
- Henricus, de Langenstein: Argumenta de voluntate libera (58v-59v)
Incipit: Argumenta ad probandum quod non stat voluntatem divinam habere se nec volitive nec nolitive
Trovato in:
Descrizione standard
- Henricus, de Langenstein: Quaestiones tres de ingenio ex lectura quadam extractae (81r)
Incipit: Utrum quod natura de ingenio non debet vel aliis viribus per exercicium vel scienciam attingi possit. Ad illud responderi potest quod sic
Trovato in:
Descrizione standard
- Henricus, de Langenstein: Notae variae (84r-v)
Incipit: Nota secundum veram consideracionem nature et condicionis naturalis rerum
Trovato in:
Descrizione standard
- Henricus, de Langenstein: Notae de poenis inferni (91v-92r)
Incipit: Primus inter ceteros ignes est maxime et expeditissime purgatorius
Trovato in:
Descrizione standard
- Henricus, de Langenstein: Nota de tribus gradibus virtutum (110r-112r)
Incipit: Notandum est quod tres gradus virtutum sive perfeccionis et imperfeccionis se habentes distingui possunt primus est earum que ex habitu supernaturali
Trovato in:
Descrizione standard
- Henricus, de Langenstein: Ex lectura quadam notata (112r-113v)
Incipit: Deus eternaliter scivit et voluit a esse futurum igitur a necessario est
Trovato in:
Descrizione standard
- Henricus, de Langenstein: Notae variae (117r-121r)
Incipit: Quod si deus est gubernator universi optimus sapientissimus atque potentissimus
Trovato in:
Descrizione standard
- Henricus, de Langenstein: Lecturae cuiusdam pars (123r-124r)
Incipit: Circa quod queritur que sint de racione veri philosophi vel quod requiruntur ad hoc quod aliquis sit vel fuerit verus et laudabilis philosophus. Respondeo quod tria ex parte effectus
Trovato in:
Descrizione standard
- Henricus, de Langenstein: Continuatio homiliae s. Augustini de festo lanceae et clavorum (148r-153r)
Incipit: In illo tempore rogaverunt Iudei Pylatum [c.f. Ioh. 19,31]. 'Unus militum lancea latus eius aperuit ' [Ioh. 19,34]. Vigilanti animo ewangelista usus ut non diceretur latus eius percussit
Trovato in:
Descrizione standard
- Henricus, de Langenstein: Tractatus de dici de omni in theologia (153v-158v)
Incipit: Inquisiturus de dici de omni secundum intuicionem Aristotelis et philosophorum an videlicet sufficiat generaliter catholicis ad sylogisandum in divinis
Trovato in:
Descrizione standard
- Henricus, de Langenstein (Autore) Trovato in: Descrizione standard
- Henricus, de Langenstein (Annotatore) Trovato in: Descrizione standard
- Heinrich von Rheinfelden (Copista) | Heinrich von Rheinfelden (Annotatore) | Henricus, de Langenstein (Autore) | Henricus, de Langenstein (Annotatore) | Robertus, Holcot (Autore) | Stephanus de Enczensdorf (Autore) | Ulricus, Theobaldi (Autore) Trovato in: Descrizione standard
Oltre al Rosarium Jesu et Mariae del certosino belga Jacobus van Gruitrode, il codice di piccolo formato proveniente dalla certosa di Basilea contiene lettere di due rappresentanti della Devotio Moderna – Florens Radewijns e Geert Groote – estratti della Bibbia e commenti, oltre a varie preghiere e diversi brevi e lunghi frammenti di contenuto diverso.
Online dal: 04.10.2018
- Henricus, de Langenstein (Autore) Trovato in: Descrizione standard
- Anselm von Canterbury (Autore) | Arnulfus, de Boeriis (Autore) | Bauer, Albert (Rilegatore) | Bernardus, Claraevallensis (Autore) | Carpentarii, Georgius (Bibliotecario) | Conradus, Gemnicensis (Autore) | Florentius, Radewijns (Autore) | Groote, Geert (Autore) | Henricus, de Langenstein (Autore) | Hieronymus, Sophronius Eusebius (Autore) | Horatius Flaccus, Quintus (Autore) | Jacobus, van Gruitrode (Autore) | Louber, Jakob (Bibliotecario) | Plautus, Titus Maccius (Autore) | Thomas, de Aquino (Autore) | Thomas, von Kempen (Autore) | Ubertinus, de Casale (Autore) Trovato in: Descrizione standard
Questa miscellanea, composta di varie parti originariamente separate, e proveniente dal fondo del capitolo di S. Leonardo di Basilea, contiene tra gli altri testi di Ugo di S. Vittore e Tommaso da Kempis. Tra i pezzi più brevi nel volume ci sono tra gli altri due testi tedeschi («Fünf Mittel gegen die Ungeduld» e «Zwölf Zeichen der Minne») e tre piccoli glossari: uno ebraico-latino, uno greco-latino e uno latino-tedesco. Degna di nota è anche la fibbia ancora intatta sulla copertina contemporanea.
Online dal: 14.12.2018
- Henricus, de Langenstein: Expositio orationis dominicae/Sermo contra malos mores (139r-140r)
Incipit: De oratione dominica. Dei filius Ihesus Kristus imago patri homo factus ut paternum in terra faceret beneplacitum
Explicit: omnes citius exaudiri mereamur
Trovato in:
Descrizione standard
- Henricus, de Langenstein: Alia expositio orationis dominicae (140r-142r)
Incipit: Sequitur alia declaratio super eadem oratione Magistri Ba. Pro illarum autem ampliori declaracione et aliquali 'iuxta' morum illas reprehensiones
Explicit: subveniente ipse amoveamus ipso prestante qui in trinitate regnat deus
Trovato in:
Descrizione standard
- Henricus, de Langenstein: De Ave Maria (142r-142v)
Incipit: Ave Maria. Ave Maria etc. Procul dubio illam sancte matris ecclesie generalem consuetudinem qua dicta oratione ore filii dei formata
Explicit: Benedictum inquam a deo patre gratiarum plenitudine
Trovato in:
Descrizione standard
- Henricus, de Langenstein: De discretione spirituum (162r-175v)
Incipit: Tractatus de discrecione spirituum. Sicut in philosophia motus et operaciones referri
Explicit: freno posse retineri. Explicit tractatus de discrecione spirituum. Deo gracias
Trovato in:
Descrizione standard
- Ambrosius, Mediolanensis (Autore) | Augustinus, Aurelius (Autore) | Bernardus, Claraevallensis (Autore) | Gregorius I, Papa (Autore) | Heinrich Arnoldi (Autore) | Henricus, de Frimaria (Autore) | Henricus, de Langenstein (Autore) | Jacobus, Mediolanensis (Autore) | Johannes, Burkardi (Copista) | Johannes, Guallensis (Autore) | Nider, Johannes (Autore) | Otloh, de Sancto Emmeramo (Autore) | Petrus, Aureoli (Autore) | Petrus, de Braco (Autore) | Richardus, de Sancto Victore (Autore) | Thomas, von Kempen (Autore) Trovato in: Descrizione standard
Il codice, di formato ridotto, proviene probabilmente dalla certosa di Magonza, e da lì ha raggiunto quella di Basilea, dove è stato corredato da numerose note di possesso. Contiene una grande varietà di estratti di letteratura – religiosa, storica e di altre – del Medioevo e dell'antichità. Anche la lunghezza dei testi varia notevolmente: oltre a brevi estratti e versi di due o quattro righe su vari argomenti quali i papi o le api, ci sono testi più lunghi come il De rota verae et falsae religionis di Ugo da Folieto, o la prima metà del Paradisus Animae dello pseudo-Alberto Magno.
Online dal: 18.06.2020
- Henricus, de Langenstein (Autore) Trovato in: Descrizione standard
- Adamus, de Einesham (Autore) | Albertus, Magnus (Autore) | Anselm von Canterbury (Autore) | Aristoteles (Autore) | Augustinus, Aurelius (Autore) | Bernardus, Claraevallensis (Autore) | Boethius, Anicius Manlius Severinus (Autore) | Cassianus, Johannes (Autore) | Cicero, Marcus Tullius (Autore) | Eusebius, Caesariensis (Autore) | Gratianus, de Clusio (Autore) | Gregorius I, Papa (Autore) | Henricus, de Langenstein (Autore) | Hieronymus, Sophronius Eusebius (Autore) | Hrabanus, Maurus (Autore) | Hugo, de Folieto (Autore) | Hugo, de Sancto Victore (Autore) | Hugo, Lincolniensis (Autore) | Isaac, Ninivita (Autore) | Isidorus, Hispalensis (Autore) | Jacopone, da Todi (Autore) | Johannes, Damascenus (Autore) | Josephus, Flavius (Autore) | Ludolphus, de Saxonia (Autore) | Nicolaus, de Lyra (Autore) | Ovidius Naso, Publius (Autore) | Petrus, Lombardus (Autore) | Prosper, de Aquitania (Autore) | Prudentius Clemens, Aurelius (Autore) | Sallustius Crispus, Gaius (Autore) | Seneca, Lucius Annaeus (Autore) | Valerius Maximus (Autore) | Venturinus, de Bergamo (Autore) | Vincentius, Bellovacensis (Autore) Trovato in: Descrizione standard
Manoscritto composito a carattere catechetico-ascetico, su carta, in quarto. Tre fascicoli di diversa consistenza. Il più antico, della seconda metà del sec., XIV è di mano di Albert von Münnerstadt, conventuale della commenda dell'ordine teutonico di Hitzkirch, e contiene le Moralitates super evangelium sancti Lucae. A questo vennero aggiunti e rilegati insieme, forse a Beromünster nella seconda metà del sec. XV, due Compendia moralia di scienze naturali (estratti dall'enciclopedia di Tommaso di Cantimpré) e trattati catechetici di Heinrich von Langenstein, Johannes Gerson e Bonaventura. Manoscritto utilizzato da un erudito in un contesto di cura d'anime (mano imprecisa con innumerevoli abbreviature soprattutto nel terzo fascicolo).
Online dal: 23.09.2014
- Henricus, de Langenstein: ‚Compendium morale de avibus / de quadrupedibus‘ – Heinrich von Langenstein, ‚De discretione spiritum‘ (1-117) Trovato in: Descrizione standard
- Aristoteles (Autore) | Augustinus, Aurelius (Autore) | Bonaventura, Sanctus (Autore) | Henricus, de Langenstein (Autore) | Jacobus, de Cessolis (Autore) | Johannes, Gerson (Autore) | Solinus, Gaius Julius (Autore) | Thomas, de Cantiprato (Autore) | Zeller, Ludwig (Precedente possessore) Trovato in: Descrizione standard
Il codice, scritto da diversi copisti, è composto da sette parti, interrotte da fogli bianchi, e raccoglie scritti teologici a carattere molto diverso. Parte I: pp. 1-14 indice e pp. 17-124 testo del De decem praeceptis di Henricus de Frimaria, a p. 124 i Septem dona sancti spiritus contra septem peccata mortalia, alle pp. 125-139 il Tractatus de confessione et de peccatis mortalibus et venialibus, a p. 139 il Quid sit vera poenitentia et confessio, alle pp. 139-140 un appunto a carattere teologico e ulteriori annotazioni a p. 142, alle pp. 143-173 il trattato De proprietate ad canonicos regulares religiosa del teologo, astronomo e attore della politica ecclesiastica Heinrich Heinbuche von Langenstein (1325-1397) e alle pp. 177-186 un frammento della Expositio regulae S. Augustini. La parte II comprende alle pp. 187-199 un frammento del De sacramento ordinis, alle pp. 199-257 i Notabilia super Cantica Canticorum di fr. Johannes, seguito alle pp. 258-260 dal sermone Omnia parata sunt venite ad nuptias. Le parti III (pp. 261-284), IV (pp. 285-316) e V (pp. 317-340) contengono altri sermoni. La parte VI è composta dalle Sibyllenweissagungen in tedesco del XIV e XV sec. (Von Kung Salomo wishait, pp. 341–361) e da una lettera frammentaria (pp. 361-362). La parte VII contiene alle pp. 365-376 moralizzazioni dalla Historia septem sapientium. In una nota a p. 379, il bibliotecario del monastero Ildefons v. Arx riferisce della malattia e della morte del precedente bibliotecario del monastero Johann Nepomuk Hauntinger nel 1823. Un'annotazione nel margine superiore di p. 1 testimonia che il manoscritto si trovava già nel monastero di San Gallo nel XV secolo.
Online dal: 14.12.2018
- Henricus, de Langenstein (Autore) Trovato in: Descrizione standard
- Arx, Ildefons von (Annotatore) | Henricus, de Frimaria (Autore) | Henricus, de Langenstein (Autore) Trovato in: Descrizione standard
- Arx, Ildefons von (Annotatore) | Henricus, de Frimaria (Autore) | Henricus, de Langenstein (Autore) Trovato in: Descrizione aggiuntiva