Bern, Burgerbibliothek, Cod. E 219
Creative Commons License

Redigiert von Florian Mittenhuber, Dezember 2018.

Titolo del codice: Salvianus Massiliensis: Epistulae (Fragment).
Luogo di origine: Frankreich.
Datazione: 1./2. Viertel 9. Jh. (Bischoff); 10. Jh. (Hagen).
Supporto materiale: Pergament.
Dimensioni: 8 Blätter. Weiterer Teil: Paris, BNF ms. lat. 2174, f. 113–115.
Formato: 26 x 15,5 cm.
Numerazione delle pagine: Moderne Foliierung: 1–8; oben rechts ältere Foliierung 57–64 (auf f. 1 und 8 von Japanpapier überdeckt) von Pierre Daniels Hand.
Composizione dei fascicoli: IV8; keine Lagensignatur erkennbar.
Condizione: Wasserschaden an den Rändern, vermutlich von Johann Lindt vollständig mit dickem Japanpapier angefasert (um 1950), sonst gut.
Disposizione della pagina: Einspaltig; Schriftspiegel 18,5 x 11 cm, 24 Zeilen; Blindlinierung, Punktierung am äusseren Rand des Schriftspiegels.
Tipo di scrittura e mani: Karolingische Minuskel, in den Überschriften mit Unziale gemischt; am Rand die Zeichen Chresimon und Phrontis; vermutlich ein Schreiber
Decorazione: Vergrösserte Tinteninitialen, sonst schmucklos.
Aggiunte: Zwischen f. 4 und 5 ein Pergamentstreifen (f. 4a, ca. 7 x 15 cm) eingebunden, der auf der Vorderseite 4 Zeilen eines Gebetes (10. Jh.), auf der Rückseite das Inhaltsverzeichnis des ursprünglichen Codex enthält (s. unten Provenienz).
f. 1r unten Blauer feiner Rundstempel Bibliotheca Bernensis, 27 mm.
Legatura: Moderner Restaurierungseinband (Bern, Johann Lindt, um 1950): Mit hellem Pergament überzogene Holzdeckel (27 x 16,5 cm), mit von aussen teilweise geschrägten Kanten; Buchblock auf 5 Bünde geheftet, keine Kapitalen. Rücken ohne Titel, mit Aufschrift Cod. 219 E (altes Signaturschild auf f. Vv eingeklebt). Je 1 modernes Vorsatz- und Nachsatzblatt (f. I, VI) aus Japanpapier (20. Jh.), dazu je 2 Vorsatz- und Nachsatzblätter (f. IIIII, IVV) aus dickerem Konzeptpapier (19. Jh.).
Contenuto:
  • 1. Salvianus Massiliensis: Epistulae 2–7 (Fragment).
    • Editionen:
      • Lagarrigue, Georges: Salvien de Marseille Oeuvres. Bd. 1: Les lettres; Les livres de Timothée à l’Eglise. Paris 1971.
      • Pauly, Franz: Salviani presbyteri Massiliensis opera omnia. Wien 1883 [= Corpus Scriptorum Ecclesiasticorum Latinorum, Bd. 8].
      • Halm, Karl: Salviani presbyteri Massiliensis libri qui supersunt. Berlin 1877 [= MGH, Auct. ant 1.1].
      • PL: Migne, Jacques-Paul (Hg.): Salviani Massiliensis presbyteri … opera omnia … Paris 1865 [= Patrologiae cursus completus ... Series Latina Bd. 53].
    • (1r3r) Epistula 4 [Schluss].et quod dfficilius sedari potest …–… in suos etiam merito vindicari. Vale. Finit.
    • (3r4r) Epistula 5. Item alia. Catturae sorori Salvianus. III. Etsi docente Paulo …–… ut iam temptatio non resurgat. Vale. Finit.
    • (4rv) Epistula 3 + 2 [Schluss]. Item alia. Agrycio episcopi Salvianus. IIII. Si excusare inofficiositatem meam …–… quae maximorum criminum | etiam nunc iugiter cupio, nisi in quibusdam officiorum tuorum mos discrepavit, aliquid in te novis honoribus licuisse videatur. Finit.
    • (4v) Epistula 6. Item alia. Limenio Salvianus in Domino salutem. [V.] Etsi scio honestas mentes …–… Christi ipse affectus fias. Vale in Domino. Finit.
    • (4v6r) Epistula 7. Item alia. Apro et vero Salvianus. VI. Officii sit an inpudentiae …–… postquam agnoverit contumaces. Valete. Finit.
    • (6r8v) Epistula 4 [Anfang]. Item alia. Ypatio et Quietae parentibus Salvianus, Palladia et Auspiciola salutem. VII. Paulus apostolus …–… ut nec vobis consulatis supplicante vobis
    Lagarrigue (1971), S. 100–110, 86, 84, 112–116, 88–98; Pauly (1883), S. 209–213, 204, 214–215, 205–209; Halm (1877), S. 112–115, 110, 115–116, 110–112; PL 53, 164A–166C, 160B–C, 166D–168A, 160D–163C.
    Bemerkung zum Inhalt:
    Einziger Textzeuge (Pauly, S. XI).
Provenienza del manoscritto:
  • Vorbesitzer: Daniel, Pierre (1530–1603) – f. 1v Randnotizen, f. 4av eigenhändiges Inhaltsverzeichnis des ursprünglichen Codex.
  • Vorbesitzer: Vermutlich Bongars, Jacques (1554–1612), jedoch ohne Namenszug und auch nicht im Katalog von Samuel Hortin nachzuweisen.
Acquisizione del manoscritto: Durch die Schenkung von Jakob Graviseth 1632 in die Berner Bibliothek gelangt.
Kataloge:
  • In den handschriftlichen Bibliothekskatalogen von Hortin, Samuel: Clavis bibliothecae Bongarsianae MDCXXXIIII. Bern 1634 [= BBB Cod. A 5], Wild, Marquard: Catalogus Librorum Bibliothecae Civicae Bernensis MDCIIIC. Bern 1697 [= BBB Cod. A 4] und Engel, Samuel: Manuscripta A[nno] 1740. Bern 1740 [= BBB Mss.h.h.III.110] nicht erwähnt, ebenso nicht bei Sinner, Johann Rudolf: Catalogus codicum mss. bibliothecae Bernensis. Bern 1760–1772 und bei Steiger, Karl Ludwig v.: Nachtrag zum Handschriften-Catalog von J-R. Sinner, Bern 1760–1772 ... vom 16. Wintermonat 1854.
  • Hagen, Hermann: Catalogus Codicum Bernensium. Bern 1875, S. 271.
Literatur zur Handschrift (Auswahl):
  • Bischoff, Bernhard: Katalog der festländischen Handschriften des neunten Jahrhunderts. Teil I: Aachen – Lambach. Wiesbaden 1998, hier S. 117 (Nr. 555).
  • Lauer, Philippe (Hg.): Catalogue général des manuscrits latins. Bd. 2: Nos. 1439–2692. Paris 1940, hier S. 352–353.
  • Vecchi, Giuseppe: Studi Salvianei. Bologna 1951, hier S. 16, 90–91.
Externe Ressourcen: