Basel, Universitätsbibliothek, B III 8
Creative Commons License

Die mittelalterlichen Handschriften der Universitätsbibliothek Basel. Abteilung B, Theologische Pergamenthandschriften, bearbeitet von Gustav Meyer und Max Burckhardt, Erster Band. Signaturen B I 1 - B VIII 10, Basel 1960, S. 220-225, redigiert von Florian Mittenhuber, September 2010.

Titre du manuscrit: Thomas Aquinas: Quaestiones; Quodlibeta
Origine: Italien?
Période: 14. Jahrhundert
Support: Mittelstarkes Pergament. Einzelne Defekte; schlecht vernähte Risse am unteren Rand; Schmutzblatt B Papier (Wasserzeichen: Einhorn, ähnlich Briquet Nr. 9971).
Volume: 343 Bl.
Format: 33 × 23 cm.
Numérotation des pages: Moderne Foliierung: A, 1-340, B, C.
Composition des cahiers:
  • Lagen: 12 (VI)144 + (VIII-2)158 + 5 VI218 + (VI-1)229 + VI241 + V251 + 2 VI275 + (VI-1)286 + 4 VI334 + III340. Reklamanten auf der letzten Verso-Seite der Lagen III-XI, XIV-XVIII, XX-XXIII, XXV-XXVIII, jeweils rechts unten, teilweise in Umrahmung; vereinzelte, von Lage zu Lage wechselnde Zählung der ersten Blätter.
  • Pecienhandschrift, verschiedene Reihen:
    • 1) im grössten Teil der Quaestiones de veritate, so 29vb XIIa; 101rb deutlich 45 pecia; 109rb XLIXa pecia , 127vb LXVIII (irrtümlich für LVIII), nachher keine mehr (ursprünglich 65/66?); vgl. zur Gruppierung der Pecienhandschriften Destrez (1933) 45-84;
    • 2) für den grössten Teil der Quaestio de potentia: 161ra secunda pe[ci]a si sancti = Anfang des 2. Stückes; 206ra XXIa pe[ci]a; 220vb defectus est in exemplari;
    • 3) für die Quaestiones de anima und teilweise de virtutibus: 238ra IIIIa pe[ci]a; 270rb XVIa pe[ci]a ;
    • 4) in Resten für die Quodlibeta: 290va secunda pe[ci]a; 308vb nona; 323vb XVIIa; 340vb unten, spätere Hand, pec. XXIIII. preccium(?) XVI; zu dieser letzten Zahl vgl. Destrez (1933) 96f., wo aber keine Hs. mit 24 Pecien tatsächlich genannt wird.
Etat: Repariert: W. Bitz, Basel 1952 (eingeklebter Zettel im hinteren Deckel); Bl. 337/338 (= Mittelblatt der letzten Lage) lose; Buchrücken löst sich teilweise vom Buchblock.
Mise en page: Zweispaltig. Schriftspiegel 23,5-24,5 × 17 (7,5-8) cm. 54-58 meist mit dem Stift gezogene Zeilen.
Type d'écritures et copistes: Kursive italienische (?) Buchschrift 14. Jh., mehrere gleichzeitige und einander ähnliche Hände.
Décoration:
  • Zierelemente einfach, aber konsequent.
  • Grössere Initialen in Rot/Blau beim Beginn einer neuen Schrift oder Quaestio (1ra, 36ra, 38rb, 49vb, 61ra, 75ra, 159ra usw.), sonst kleinere abwechselnd rote oder blaue;
  • Titel soweit vorhanden in Rot. Seitentitel in roten Minuskeln (= Quaestionentitel: Bl. 13-120, 195-228) bzw. in roten und blauen Majuskeln (= Stücktitel: Bl. 159-194, 230-286, 287-339). Vereinzelt werden Titel zu den einzelnen Artikeln am unteren Rand wiederholt (159r-162r, 183v, 187v, 203r).
Ajouts: Zahlreiche Marginalien 15. Jh.; Handweiser (72va).
Reliure:
  • Mit jetzt teilweise abgeriebenem ungepresstem Leder überzogene Holzdeckel im Format des Buchblocks, nach 1440 (?) verfertigt, Buchrücken modern erneuert. Die zweimal fünf runden Beschläge entfernt, ebenso die beiden nach hinten greifenden Schliessen, von denen nur noch die zur Befestigung dienenden zwei Gruppen von je vier Nägeln am vorderen Deckel vorhanden sind. Ehemaliger Catenatus, Spur am vorderen Deckel unten. Altes Titelschild auf dem hinteren Deckel abgefallen.
  • Makulatur im vorderen Deckel und Schmutzblatt A, Pergamenturkunde des Basler Konzils von 1440; über den Narben der Kettenlöcher Fragment eines grammatischen Traktats; Schmutzblatt C recto-Seite, Fragment einer Urkunde des Basler Konzils von 144[0] (?).
  • Signakeln aus rotem Leder (Bl. 145, 159, 230, 254, 287).
Sommaire:
  • I. 1ra-286va Thomas Aquinas : Quaestiones disputatae
    Editionen:
    • Fretté, Stanislas Eduard: Doctoris angelici divi Thomae Aquinatis sacri ordinis F.F. praedicatorum opera omnia (Paris 1875) [= Opera omnia, ed. Vivès, Bd. 13-15]
    • Mandonnet, Pierre: S. Thomae Aquinatis Quaestiones disputatae, 3 Bde. (Paris 1925)
    Literatur (in Auswahl bis 1960):
    • de Wulf, Maurice: Histoire de la philosophie médiévale. Tome 2: Le treizième siècle, 6. Aufl. (Louvain 1936) 152
    • Geyer, Bernhard: Friedrich Überwegs Grundriss der Geschichte der Philosophie. 2. Teil: Die patristische und scholastische Philosophie, 12. Aufl. (Basel 1951) 746
    • Gilson, Etienne: La philosophie au moyen âge, 2e éd. (Paris 1944) 527
    • Glorieux, Palémon: Les Questions disputées de S. Thomas et leur suite chronologique, in: Recherches de théologie ancienne et médiévale 4 (1932) 5-33
    • Glorieux, Palémon: Pour la chronologie de la Somme, in: Mélanges science religieuse 2 (1945) 59-98
    • Grabmann, Martin: Die Werke des hl. Thomas von Aquin. Eine literarhistorische Untersuchung und Einführung, 3. Aufl. (Münster 1949) [= Beiträge zur Geschichte der Philosophie und Theologie des Mittelalters 22,1-2] 301-309
    • Mandonnet, Pierre: Des écrits authentiques de S. Thomas d’Aquin, 2e éd. (Fribourg 1910) 106 Nr. 55
    • Mandonnet, Pierre: Ecrits authentiques [de S. Thomas d’Aquin] (Le Saulchoir, Kain 1921) [= Bibliothèque Thomiste 1] XVf. Nr. 55
    • Mandonnet (1925) Bd. 1, introd. 18
    • Manser, Gallus Maria: Das Wesen des Thomismus, 3. Aufl. (Fribourg 1949) 31-34 Nr. 53-57.59-63
    • Pelster, Franz: Les manuscrits de Bombolognus de Bologne, O.P., in: Recherches de théologie ancienne et médiévale 9 (1937) 404-412, hier 410f.
    • Synave, Paul: La révelation des vérités divines naturelles, in: Mélanges Mandonnet, Etudes d'histoire littéraire et doctrinale du moyen âge, Bd. 1 (Paris 1930) [= Bibliothèque Thomiste 13] 353-365
    • Zur Reihenfolge: Mandonnet (1925) Bd. 1, introd. 18 Anm.; Glorieux (1932) 16; Glorieux (1945) 96f.; Manser (1949) 31-34 Nr. 53-57.59-63; Pelster (1937) 410f.; u.a.
    • Vgl. auch Bulletin Thomiste 4 (1934-1936) 140-142 Nr. 196; 5 (1937-1939) 46 Nr. 62; 53-61 Nr. 77; 6 (1940-1942) 111f. Nr. 119; u.a.
    Filiation: Destrez (1933) 106-140, zu vorliegender Hs. 109 Nr. 6; vgl. Bulletin Thomiste 5 (1937-1939) 46 Nr. 64.
    • 1. De veritate
      • (1ra-145rb) De veritate. Questio est de veritate et primo queritur quid est ueritas. videtur autem quod verum …–… licet aliqua eorum non sufficienter; [nach etwas Abstand] >Explicit.<Fretté 14, 315-640; 15, 1-356, Mandonnet 1, 1-770.
      • (144rb) Register [gleiche Hand]: Questio . 1 . de veritate | vtrum verum sit idem quod ens …–… vtrum christus in primo instanti sue concepcionis mereri potuerit.
      • (145va-b) leer.
      Bemerkungen zum Inhalt:
      • Von den von Destrez (1933) 141-158 namhaft gemachten ‘additions’ fehlen in vorliegender Hs.:
      • 28ra Quaest. 5,4 [ad 11m dicendum […] eveniunt] (14, 429b Fretté = 1, 129b/130a Mandonnet); in vorliegender Hs. endet die Quaest. mit (ad 10m) attribuitur.
      • 107ra Quaest. 23,1 ad 5m (15, 175a Fretté = 1, 563a Mandonnet) (jeweils nicht in den Edd.; s. dort die Anm.); doch zählen die Edd. bis 11m , Hs. nur bis 10 m .
      • 113rb Quaest. 24,4 [ad 15m dicendum […] objectum] (15, 207a Fretté = 1, 599b Mandonnet); die vorliegende Hs. zählt bis ad 13m = ad 14m Edd., da Bl. 113rb 7. Z. von oben ad 5m (15, 206a Fretté = 1, 598b Mandonnet) fehlt, so dass hier ad 5m = ad 6m Edd. usw.
      • 126va oben Quaest. 26,6 [ad 14m dicitur […] corpori] (15, 272a.b Fretté = 1, 674b Mandonnet) u.a.
      • Kleinere Auslassungen gegenüber den Edd. da und dort: z.B. Bl. 5va, 5. Z. von unten Quaest. 1,8 (14, 335a Fretté = 1, 24a Mandonnet) [et per hoc patet solutio ad 5m ] fehlt (nachher ad 5m- 8m statt ad 6m- 9m Edd.) usw. – 59ra Quaest. 10,10 (14, 570b Fretté = 1, 289b Mandonnet) sind ad 7m/8m gegenüber den Edd. umgestellt (= ad 8m/7m Edd.; zur Additio vgl. Destrez [1933] 143f.).
      Literatur: Glorieux (1933) 88 Nr. 14q.
      Filiation: UB Basel Hs. F I 33, 32ra-49vb (De veritate 1,1-3 tit. [14, 315-386 Fretté = 1, 1-81 Mandonnet]), vgl. Destrez (1933) 109 Nr. 7; dagegen nicht Hs. F I 15 (Destrez [1933] 109 Nr. 8); auch dürfte Hs. B VII 9, 77ra kaum ein Auszug aus Quaest. 8,10 sein (vgl. Meyer-Burckhardt [1960] 690).
    • 2. De spiritualibus creaturis
      • (146ra-158vb) De spiritualibus creaturis. Qvestio est de spiritualibus creaturis. et primo queritur vtrum substantia spiritualis creata sit composita ex materia et forma …–… compositio actus et potentie ut supra dictum est. [ohne den letzten Satz = 14, 61b Fretté = 3, 91b Mandonnet]; [nach Abstand] >Explicit hic totum pro scripto da mihi potum.<Fretté 14, 1-61, Mandonnet 3, 23-91.
      • (158vb) Register [andere Hand]: Vtrum substantia spiritualis creata sit composita ex materia et forma …–… vtrum anime potentie sint idem quod essentia.
      Literatur: Bulletin Thomiste 6 (1940-1942) 71 Nr. 42; Glorieux (1933) 93 Nr. 14bb.
      Filiation: UB Basel, Hs. F I 33, 11ra-31ra (ganzes Stück).
    • 3. De potentia
      • (159ra-229rb) De potentia. >Vtrum potentia sit in deo< | Qvestio est de potentia dei . Et primo queritur . vtrum in deo sit potentia …–… et idem potest dici de alijs similitudinibus. amen. amen. [1 Z. Abstand, noch 3mal] amen. >Expliciunt questiones de potentia dei.<Fretté 13, 1-319, Mandonnet 2, 1-370.
      • (229ra) Register [gleiche Hand wie Nr. 2, 158vb]: Questio 1a. [art.] 1us. vtrum potentia sit in deo …–… 5 . vtrum spiritus sanctus remaneret distictus [sic] a filio si non procederet ab ipso. [nach Abstand] >Explicit. Questiones sunt decem. articuli 82.<
      • (229va-b) leer.
      Bemerkungen zum Inhalt:
      • 160vb Quaest. 1,3 (13, 11a Fretté = 2, 12a Mandonnet) folgt auf ad 8m […] superficies (= Schluss in den Edd.) noch: ad IXm dicendum quod ars dei non solum se extendit ad ea que facta sunt sed ad multa alia . vnde quando in aliquo mutatur quod nature non propter hoc contra artem suam facit [sic] .
      • Im Register fehlt Quaest. 7,5 vtrum predicta nomina […] , daher 229rb als Gesamtsumme 82 statt 83.
      Literatur: Glorieux (1933) 89 Nr. 14ab.
    • 4. De anima
      (230ra-253va) De anima. >Questio est de anima. vtrum anima humana possit< (sic) | Qvestio est de anima. vtrum anima humana possit esse forma. et hoc aliquid. Et uidetur …–… nisi spiritualiter . perene (sic pro: pene) autem intelliguntur corporaliter. >Expliciunt questiones De anima fratris thome.<Fretté 14, 61-160, Mandonnet 3, 91-206.
      Bemerkungen zum Inhalt:
      • 234rb art. 4 Ende (14, 80a Fretté = 3, 113a Mandonnet) steht ad Xm dicendum […] illuminare (sic) = ad VIIm Edd.; d.h. ad VIIm ist übersprungen und als Xm ans Ende gestellt.
      • 246va, 15. bzw. 8. Z. von unten art. 15 (14, 132a.b Fretté = 3, 173a.b Mandonnet) fehlen [ad Im […] praemisit ibi sowie et similiter dicendum est ad IVm ]; daher bloss ad Im-XIXm statt ad Im-XXIm Edd.
      • Bemerkenswert ist schliesslich, dass 231ra, 12. Z. von unten Sed dicebat (Edd.: diceretur) = art. 2 Nr. 4 (14, 66b Fretté = 3, 97b Mandonnet) steht: über die Bedeutung des Indikativs s. Pelster (1937) 410 (dicebatur).
      • Zum Register s. unten Nr. 6.
      Literatur: Glorieux (1933) 93 Nr. 14be; Pelster (1937) 410f.
      Filiation: s. UB Basel, Hs. F I 33, 2ra-10vb: 2ra-4ra De anima 1,9-10. mediantibus aliis potentiis […] pars hominis et animalis (14, 100b, 26. Z. v. unten - 14, 107a, 26. Z. v. unten Fretté = 3, 136b Mitte - 144a, 27. Z. v. unten Mandonnet); 4ra-10vb De anima 1,17-21. possit intueri [ deum ] […] pene autem intelliguntur corporaliter. >Expliciunt questiones fratris thome de aquino de anima<. (14, 140b, 13. Z. v. unten - 14, 160 Fretté = 3, 183a, 17. Z. v. oben - 3, 206 Mandonnet).
    • 5. De virtutibus
      (253va-282vb) De virtutibus in communi; De caritate; De correctione fraterna; De spe; De virtutibus cardinalibus.
      • (253va-264va) De virtutibus in communi. >Incipiunt questiones de uirtutibus in communi< | Qvestio est de uirtutibus in communi. Et primo queritur utrum uirtutes sint habitus …–… ad sperandum superna.Fretté 14, 178-229, Mandonnet 3, 208-267.
      • (264va-274rb) De caritate. Quarto decimo queritur [statt Questio est de caritate […] , somit von de virt. in comm. weitergezählt] et primo utrum caritas sit aliquid creatum in anima …–… quae sunt fidei quasi opinata.Fretté 14, 229-273, Mandonnet 3, 267-319.
      • (274rb-276vb) De correctione fraterna. Questio est de correctione fraterna …–… quasi in loco judicij residenti. Fretté 14, 274-285, Mandonnet 3, 319-331.
      • (276vb-279ra) De spe. Questio est de spe …–… quia beatitudo non ei erat futura, sed presens.Fretté 14, 285-296, Mandonnet 3, 332-344.
      • (279ra-282vb) De virtutibus cardinalibus. Questio est de virtutibus cardinalibus …–… quem habet contra (sic pro: circa) ultimum finem sicut ([et] fehlt) alie uirtutes.Fretté 14, 296-314, Mandonnet 3, 344-365.
      Bemerkungen zum Inhalt:
      • Die genannten 5 Stücke sind, in der üblichen Reihenfolge, in der vorliegenden Hs. als Quaest. de virtutibus zusammengefasst; vgl. Seitentitel an den oberen Rändern de virt. I - de virt. V (269r fälschlich I, 278v fälschlich III).
      • Zum Register s. unten Nr. 6.
      Literatur: Glorieux (1933) 93f. Nr. 14bi.
    • 6. De unione verbi incarnati
      • (282vb-286r) De unione verbi incarnati. Questio est de unione verbi incarnati. Primo queritur utrum hec unio facta sit …–… Sed sunt in eo due actiones. [2 Z. Abstand] >Expliciunt questiones de uirtutibus anime in communi fratris thome de aquino. Deo gracias. <Fretté 14, 161-178, Mandonnet 3, 2-22.
      • (286ra-286va) Register [für Nr. 4-6, gleiche Hand]: Primus articulus de anima | vtrum anima humana possit esse et hoc aliquid [= De anima 1,1] …–… vtrum in christo sit tantum una operatio. [= De unione 1,5] [1 Z. Abstand] >Explicit hic totum pro scripto da mihi potum / (vgl. oben Nr. 2). [3 Z. Abstand, gleiche Hand wie Nr. 3, 229rb ] Septem questiones. articulj 62.<
      • (286vb) leer.
      Bemerkungen zum Inhalt:
      • Das Stück ist als 6. der Quaest. de virtutibus (oben Nr. 5) angeschlossen: immer an den oberen Rändern bis 286r dieselbe Überschrift de virt. VI (283r fälschlich V); vgl. auch das Explicit (286rb).
      • Betr. Folgerungen für die Datierung der Quaest. vgl. Pelster, Franz: Die Bibliothek von Santa Caterina zu Pisa, eine Büchersammlung aus den Zeiten des hl. Thomas von Aquin, in: S. Szabó (Hg.), Xenia Thomistica 3: Tractatus historico-criticos continens (Vatikan/Rom 1925) 249-280, hier 270 Anm.
      Literatur: Glorieux (1933) 97 Nr. 14cv; Pelster, Franz: La quaestio disputata de saint Thomas De unione verbi incarnati, in: Archives de philosophie 3 (1925) 198-245. 342-389.
  • II. 287ra-340vb Thomas Aquinas: Quodlibeta 1,1-7,16; 9,1-11,13; 8 decurtatum
    Editionen:
    • Fretté, Stanislas Eduard: Doctoris angelici divi Thomae Aquinatis sacri ordinis F.F. praedicatorum opera omnia (Paris 1875) [= Opera omnia, ed. Vivès, Bd. 13-15], Bd. 15, 357a-516b; 545b-596a; 525a-545b
    • Mandonnet, Pierre: Quaestiones quodlibetales (Paris 1926) 2-280; 334-424; 297-333
    Literatur (in Auswahl bis 1960):
    • Axters, E.: Où en est l'etat des manuscrits des Questions quodlibétiques de Saint Thomas d'Aquin, in: Revue Thomiste 41, Nouvelle Série 19 (1936) 505-530
    • Destrez, Jean: Les disputes quodlibétiques de Saint Thomas d’après la tradition manuscrite, in: Mélanges Thomistes (Le Saulchoir, Kain 1923) 49-52.55f.73-78 u.ö.
    • Destrez, Jean: Etudes critiques sur les oeuvres de Saint Thomas d’Aquin d’après la tradition manuscrite, Bd. 1 (Paris 1933) [= Bibliothèque Thomiste 18] 93
    • Glorieux, Palémon: La littérature quodlibétique, Bd. 1 (Paris 1925) [= Bibliothèque Thomiste 5] 276-290.
    • Glorieux, Palémon: Répertoire des maîtres en théologie de Paris au XIIIe siècle, Bd. 1 (Paris 1933) [= Etudes de philosophie médiévale 17] 88f. Nr. 14n.s.t.w.x.; 93f. Nr. 14bg.bk.bo.; 96f. Nr. 14cj.cq.cu
    • Glorieux, Palémon: Pour la chronologie de la Somme, in: Mélanges science religieuse 2 (1945) 59-98, hier 94
    • Glorieux, Palémon: Les Quodlibets VII-XI de S. Thomas d'Aquin. Étude critique, in: Recherches de théologie ancienne et médiévale 13 (1946) 282-303
    • Grabmann, Martin: Die Werke des hl. Thomas von Aquin. Eine literarhistorische Untersuchung und Einführung, 3. Aufl. (Münster 1949) [= Beiträge zur Geschichte der Philosophie und Theologie des Mittelalters 22,1-2] 309-313
    • Isaac, J.: Le quodlibet 9 est bien de S. Thomas, in: Archives d’histoire doctrinale et littéraire du moyen-âge 22-23 (1947/48) 145-186
    • Mandonnet, Pierre: Des écrits authentiques de S. Thomas d’Aquin, 2e éd. (Fribourg 1910) 107 Nr. 56
    • Mandonnet, Pierre: Ecrits authentiques [de S. Thomas d’Aquin] (Le Saulchoir, Kain 1921) [= Bibliothèque Thomiste 1] XVI Nr. 56
    • Manser, Gallus Maria: Das Wesen des Thomismus, 3. Aufl. (Fribourg 1949) 35-37 Nr. 71-77.79-81.78 u.a.m.
    • Pelster, Franz: Beiträge zur Chronologie der Quodlibeta des hl. Thomas von Aquin, Teil I-III, in: Gregorianum 8 (1927) 508-538; 10 (1929) 52-71 und 387-403
    • Pelster, Franz: Literar-historische Probleme der Quodlibeta des heiligen Thomas von Aquin, Teil I: Eine kritische Übersicht, in: Gregorianum 28 (1947) 78-100, sowie Teil II: Die Datierung der Quodlibeta, ebd. 29 (1948) 62-78
    • Synave, Paul: La révelation des vérités divines naturelles, in: Mélanges Mandonnet, Etudes d'histoire littéraire et doctrinale du moyen âge, Bd. 1 (Paris 1930) [= Bibliothèque Thomiste 13] 353-365
    • Vgl. auch Bulletin Thomiste 4 (1934-1936) 142f. Nr. 197.198; 6 (1940-1942) 112f. Nr. 120.121; 7 (1943-1946) 98-102 Nr. 110-112; 8, 1.2 (1947-1953) 169-172 Nr. 138.139 usw.
    Filiation: s. Destrez (1933) 93 Anm. 2; Destrez (1923) 49-52.55f.82 (vorliegende Hs. = Nr. 8). – UB Basel, Hs. B V 22, 1ra-107va Quodlibeta 1-7,16; 9-11; 8; 12 (vgl. Meyer-Burckhardt [1960] 494-500).
    • 1. Quodlibeta 1-7
      (287ra-323vb) Quodlibeta 1,1-7,16. >Questio prima de deo et angelo et homine et e[st] quodlibet fratris thome< | Qvesitum est de deo angelo et homine. De deo quesitum est. et quantum ad diuinam naturam et …–… licet inde trahi possit per argumentationem.
      Bemerkungen zum Inhalt:
      • Zum Fehlen von Qdlb. 7,17-18 (ebenso in Hs. UB Basel, B V 22, vgl. Meyer-Burckhardt [1960] 494f.) s. Destrez (1923) 66f.; Glorieux (1925) 284 Anm. 1; Glorieux (1946) 289.
      • Qdlb. 7 beginnt Bl. 319va tria sunt quesita […] (s. Glorieux [1925] 284 Anm. 2).
      • Die von anderer Hand an den Rändern beigefügte Artikelzählung ist stellenweise falsch: so ist in Qdlb. 3 die Quaest. 6 deinde quesita sunt tria […] (300rb = 15, 413a Fretté = 98 Mandonnet ) als art. 15, die Quaest. 12 deinde quesitum est de actibus […] (303rb = 15, 425b Fretté = 120 Mandonnet ) als art. 27 gezählt, so dass total 33 Artikel statt 31 aufgeführt sind. Ebenso in Qdlb. 4 die Quaest. 10 deinde quesitum est de rebus pertinentibus (307va = 15, 445a Fretté = 155 Mandonnet ) als art. 19, wodurch 25 Artikel statt 24 herauskommen.
    • 2. Quodlibeta 9-11
      (323vb-335vb) Quodlibeta 9,1-11,13. [Quaest. 1] Quesitum est de capite christi ([primo] fehlt). deinde de membris eius …–… [art. 1] Circa primum querebatur utrum deus possit …–… non peccat moraliter et si incaute agat.
      Bemerkungen zum Inhalt:
      • Die Qdlb. sind durchgezählt als 8-10.Bl. 328va ist Qdlb. 9, art. 16 deinde quaeritur quantum ad gloriam pertinet (15, 566a Fretté = 370 Mandonnet ) irrtümlich als 15 (328rb 15 = 15 richtig) beziffert.
    • 3. Quodlibetum 8 (decurtatum)
      (335vb-339rb) Quodlibetum 8, 1-20 (decurtatum). Qvestio nostra circa tria uersabatur. Primo circa ea que pertinent ad naturam. …–… per prius intendemus christi diuinitati quam humanitati. [1 Z. Abstand] >Explicit quodlibet fratris thome.< [wieder 1 Z. Abstand] >Explicit hic totum pro scripto da mihi potum< (vgl. oben Nr. I,2).
      Bemerkungen zum Inhalt:
      • Wie oben II,2 trägt auch dieses Qdlb. die fortlaufende Nr. (XI). Es sind 2 grössere Stücke ausgelassen: 1) 336va unten/ 336vb oben: (art. 3) eandem numero speciem [ quam habet in se ipso […] (art. 4) principia predicta ] ad cognitionem acquirendam (= 15, 528b, 18. Z. v. unten Fretté = 303, 6. Z. v. oben Mandonnet […] 15, 530a, 20. Z. v. unten Fretté = 305, 10. Z. v. unten Mandonnet ); 2) 337rb, 27. Z. v. oben: (art. 5) nec deperit aliquid eius [sic] . [ Constat autem quod […] (art. 8) quam pro alio. ] ad 1m ergo dicendum (= 15, 532b, 12. Z. v. unten Fretté; = 310, 10. Z. v. oben Mandonnet […] 15, 537b, 18 Z. v. oben Fretté; = 318, 9. Z. v. unten Mandonnet ). Die vorliegende Hs. zählt demzufolge bloss 16 Artikel: 5 (337rb), 6 (337va) bis 16 (339ra) = 9, 10 bis 20 Edd.; vgl. die Notiz (2. Hand) Bl. 336va unten hic deficit medietas vnius quodlibeti.
      • Die vorliegende Hs. (Qdlb. 8 hinter 11, Qdlb. 7 ohne art. 17.18) gehört nach Destrez (1923) 55 zur Gruppe C; nach Glorieux (1946) 285 zur Kategorie I B.
      • Zeitangaben finden sich hier: Qdlb. 2 (Bl. 291vb) Questio de passione christi. anno domini. Mo. CCo.LXXo. in natali domini fratris (so, genau wie Paris, BN 14548; s. Destrez [1923] 73. 94 Nr. 66); nach Mandonnet, Synave, Glorieux (s. Manser [1949] 35f. Anm. 6.7.9) ist Qdlb. 2 auf Weihnachten 1269 anzusetzen, nach Pelster auf 1270; (s. Manser [1949] 35f. Anm. 8; 37). Qdlb. 3 (Bl. 296va) Questio de natura diuina in paschate anno domini Mo.CCo.LXXo. (so auch Paris, BN 14548; Clm 14383; Rom, Vat. lat. 779; s. Destrez [1923] 73. 90 Nr. 51. 97 Nr. 80); 1270 übereinstimmend angenommen (s. Manser [1949] 37).
    • 4. Tabula quaestionum
      (339va-340vb) Register (gleiche Hand): Primum quo[d]libet | 1 vtrum beatus benedictus in uisione qua uidit totum mundum diuinam essentiam uiderit …–… [Qdlb. 11,16 cod. = 8,20 edd.] 16 vtrum beati in gloria prius ferantur ad contemplandam christi diuinitatem quam eius humanitatem. etc. [1 Z. Abstand] >Expliciunt tituli . XI . quolibet fratris thome.<
  • III. In foliis additiciis
    • 1. Grosses Pergamentblatt, gefalzt = 1 Hälfte auf vorderem Deckel aufgeklebt + 1 Hälfte als Schmutzblatt A verwendet: Charta Concilii Basiliensis 4.3.1440.
      • Sacrosancta generalis Synodus Basiliensis […] Venerabili Episcopo Ratisponensi Salutem […] Scribimus Carissimo ecclesie filio Frederico duci Austrie in Regem Romanorum electo per Venerabilem Iohannem Episcopum Argensem […] - […] Velit tua deuotio pro reuerentia ecclesie […] assiduum impendere auxilium et tam ipse electus in Regem […] quam clerus et populus vniuersus tibi commissus ipsi domino Felici electo veraciter obediant […] Datum Basilee Vo Non. Martij anno […] Millesimoquadringentesimoquadragesimo. Io. Melbach.
      Bemerkungen zum Inhalt: Zur Sache vgl. Herre, Hermann (Hrsg.): Protokolle des Concils 1440-1443. Aus dem Manuale des […] Jakob Hüglin (Basel 1910) [= Concilium Basiliense, Studien und Quellen zur Geschichte des Concils von Basel 7] 72-75.
    • 2. Pergamentblatt, an Papierblatt angeklebt, als hinteres Schmutzblatt C verwendet (Schriftrichtung nach rechts): Charta Concilii Basiliensis 17. 5. 14 […] .
      • Sacrosancta generalis Synodus Basiliensis […] Sua nobis dilectus ecclesie filius Sigismundus W || […] […] […] peticione monstrauit quod olim Walburgis Swalberin mulier Eystetensis dioc. falso asserens […] Datum Basilee XVI. kl. Iunii anno […] domini Millesimoquadringen|| [ tesimo […] ]
      Bemerkungen zum Inhalt: causa appellationis in Sachen Eheversprechen.
    • 3. Stück eines Pergamentblattes, auf Urkunde 1 im vorderen Deckel geklebt (13. Jh.): Fragmentum grammaticum.
      • || uidebitur ei quod […] || …–… esset supinum et uidebitur ei || […] supletio sit cuiusdam preteriti
      Bemerkungen zum Inhalt: Handelt vom Supinum.
Provenance du manuscrit: Aus dem Basler Dominikanerkloster. Besitzereinträge: Bl. 340vb hic liber est fratrum predicatorum ordinis Basiliensium et est de libris fratrum Io. et Hugonis monachorum de Munchenstein; Schmutzblatt Av, gleiche Hand wie der darüber stehende Conspectus, presens liber est conventus basiliensium ordinis predicatorum; Schmidt (1919) Nr. 227. Über diese Donatoren vgl. Meyer-Burckhardt (1960) 218 Prov. zu UB Basel, Hs. B III 6. Im Katalog der Dominikanerbibliothek nicht festzustellen.
Bibliographie:
  • Axters, E.: Pour l'état des manuscrits des questions quodlibétiques de saint Thomas d'Aquin, in: Divus Thomas (Piacenza) 41 (1938) 293-301, hier 294-297
  • Destrez, Jean: Les disputes quodlibétiques de Saint Thomas d’après la tradition manuscrite, in: Mélanges Thomistes (Le Saulchoir, Kain 1923) 49-108, hier 82
  • Destrez, Jean: Etudes critiques sur les oeuvres de Saint Thomas d’Aquin d’après la tradition manuscrite, Bd. 1 (Paris 1933) [= Bibliothèque Thomiste 18], hier 109 Nr. 6
  • Meyer, Gustav / Burckhardt, Max : Die mittelalterlichen Handschriften der Universitätsbibliothek Basel. Abteilung B. Theologische Pergamenthandschriften. Erster Band. Signaturen B I 1 - B VIII 10 (Basel 1960) hier 220-225
  • Morin, Jean: A travers les manuscrits de Bâle, in: Basler Zeitschrift für Geschichte und Altertumskunde 26 (1927) 175-249, hier 180
  • Schmidt, Philipp: Die Bibliothek des ehemaligen Dominikanerklosters in Basel, in: Basler Zeitschrift für Geschichte und Altertumskunde 18 (1919) 160-254, hier Nr. 227
  • Shooner, H.V. / Dondaine, Hyacinthe François: Codices manuscripti operum Thomae de Aquino, Bd. 1 (Rom 1967) hier Nr. 186