Les descriptions suivantes sont disponibles pour ce manuscrit

  • Scarpatetti Beat Matthias von, Die Handschriften der Stiftsbibliothek St. Gallen, Bd. 2: Abt. III/2: Codices 450-546: Liturgica, Libri precum, deutsche Gebetbücher, Spiritualia, Musikhandschriften 9.-16. Jahrhundert, Wiesbaden 2008, S. 367-376.
    (Description standard, affichée actuellement)
  • Scherrer Gustav, Verzeichniss der Handschriften der Stiftsbibliothek von St. Gallen, Halle 1875, S. 162.
    Voir la description additionnelle
St. Gallen, Stiftsbibliothek, Cod. Sang. 531
Creative Commons License

Scarpatetti Beat Matthias von, Die Handschriften der Stiftsbibliothek St. Gallen, Bd. 2: Abt. III/2: Codices 450-546: Liturgica, Libri precum, deutsche Gebetbücher, Spiritualia, Musikhandschriften 9.-16. Jahrhundert, Wiesbaden 2008, S. 367-376.

Titre du manuscrit: Directorium; Acta apostolorum; Sermones; Rituale etc.
Périodes:
  • 14./15. Jh.
  • 1405
Ancienne Cote: S. n. 68
Support: Papier
Volume: 438 Seiten
Format: 29 x 21
Numérotation des pages: Bleistiftpaginierung I.v.A.
Composition des cahiers: Sexternionen, ausser VI[-3]195-212, p. 211/212 zur Hälfte beschnitten (untere Hälfte fehlt), die folgenden drei Blätter herausgeschnitten (vor der Paginierung), auf dem letzten Textreste sichtbar, VI[+1]231-256, das letzte Blatt zwecks Textschluss angehängt, Schnittstelle dieses halben Bogens zu Lagenbeginn p. 231; auf diesem Zusatzblatt ist auf dem Recto p. 255 rot der Beginn der virtuellen vierten Lage eingetragen, auf dem Verso p. 256 jedoch schwarz die Lage 3. Nach p. 308 kleineres Blatt eingehängt, nicht beschrieben und paginiert; p. 325/326 ist ein eingehängtes kleineres, beschriebenes Blatt; V355-374, VI[-4]423-438, die 4 letzten Blätter fehlen. Arabische Lagennummerierung p. 1-212, teilweise beschnitten, beginnend p. 27 mit 2us sexternus, sichtbar nur noch p. 123 6us und p. 195 8us, anschliessend im Teil des Acta-Kommentars, p. 213-256, 1-3 in schwarzer und roter Tinte. Wortreklamanten p. 1-194, fehlend ab p. 218.
Reliure: Einband 15./1 Jh., helles Leder auf Holz, Deckel allseitig abgeschrägt, zwei Schliessen HDK-VDK verloren, mögliche Spüren einer Schnittfärbung.
Matériel supplémentaire: VD Innenseite Kleiner papierener Zettel mit Inhaltsvermerk von Jodocus Metzler (s. Cod. 456).
Acquisition du manuscrit: In StiBSG spätestens seit 17. Jh., wegen Inhaltsvermerk von Jodocus Metzler im VD (s. u.). Kein Stempel D.B. Alte Signatur S. n. 68 p. 1.
Bibliographie:
  • CMD-CH III, Nr. 114, Abb. 70
Unité codicologique: Teil I
Support: Wasserzeichen in Teil I (s.u.), inkl. Nachträge: Buchstabe S mit henkelartiger Schleife, Länge 4,2 cm, Band in der Mitte 0,7 cm, ähnlich Briquet, Filigranes (1907), Nr. 9039 (Zürich und Basel, Ende 14. Jh.);
Mise en page: zweispaltig 22,5/23 x 14,5/15,5 (7), 47-50 Z., Blindlinierung.
Type d'écritures et copistes:
  • kleinere, eng geschriebene Halbkursive vom Ende des 14. Jhs., rubriziert,
  • zeitgenöissische Nachträge p. 205-211 von einer Hand, ein- und zweispaltig, unrubriziert, mit Einschub p. 208b von dickerer Feder.
Sommaire:
  • 3a-205b [Directorium spirituale: Explicatio theologica calendarii vel cycli anni de tempore]
    • (3) Weihespruch an B.M.V. und Spiritus sanctus. Assit
    • (3a-205b) [Pars prima de tempore.] [De] dominica prima aduentus. Prima dominica de adventu qui est quarta a natali domini et in qua s[cilicet] quasdam inchoatur officium aduentus … in der 2. Spalte (3b) auffälliger Federwechsel,
      • (7b) In hac 2da dominica agitur de secundo aduentu verum quia gaudere melius est quam flere
      Am Schluss folgt nach dem 25. Sonntag nach Pfingsten (204b) die Rubrik >Recapitulacio lectionum dominicarum et hystoriarum.<
      Explicit (205b) … est sic regnum romanorum in fine mundi et sicut prophecie (?) raro plene leguntur quia semper superueniet aduentus ita regnum romanorum finem habebit insperate.
  • 205b-211 [Sermones varii, i.a. Bertholdi Ratisbonensis] Bis (209b) zwei-, ab (210) einspaltig.
    • (205b) direkt anschliessend an das Ende des liturgischen Traktates von zeitgenössischer Nachtragshand: De serpente eneo contra ingnitos serpentes. [Titel.] Perfecti [Profecti] de monte hor venerunt in salmana [Salmona] [Nm 33, 41] ubi cepit populum cedere itineris (?) et laboris dum circumirent terram edom …–… rex ezechias in iuda.
    • (206a-207a) [Bertholdus Ratisbonensis, Sermo ex Rusticanus de sanctis.] [S]ingna [vgl. f. 207b: que singna apostoli ... ] autem eos qui in me crediderunt bec sequuntur Marci vltimo [Mc 16,17]. Quamquam nesciatur de homine quoquam an saluetur an dampnetur sunt .v. signa que dominus hic ponit valde expressiva …–… exemplum habebunt v [?] illi autem profecti predicauerunt vbique etc.
      Schneyer, Sermones 1 (1969), p. 483, Nr. 143, mit unserem Exemplar; auch München, UB, Cod. 85, f. 233r-234v, s. Natalia Daniel, Kat. München UB 4 (1989), p. 305; eine dt. Predigt zu Mc 16,17 bei Franz Göbel, Predigten von Berthold von Regensburg, Regensburg 1884, p. 281-291; zu Berthold von Regensburg VL2 1, Sp. 817-823 (Frank F. Banta), ohne Hss. und Incipits, zu den Sermones rusticani col. 819 f., wonach die Echtheit der Predigten oft fraglich ist, die deutschsprachigen »nicht authentisch«; LThK3 2, Sp.292.
    • (207b-208a) >De tribus viribus anime< [S]unt enim tres naturales vires anime. Vis rationabilis vis concupiscibilis vis irascibilis. vis [durchgestrichen:] concupi[scencia?] Rationabilitas quasi vis digestiua …–… fugeret saul venit (?) in uobe [sic] ad abimelech sacerdotem … // bricht ev. ab. Zwei halbe Spalten leer.
    • (208a) Nota de crucifixione corporis Nota crucifixio corporis est rengnum [sic] mentis nec subicitur mens deo nisi subicitur (?) libertas arbitrii
    • (209a-211) Sermo collectus ex sermonibus ex sermonibus [?] wilhelmi [Titel offenbar verschrieben]. Ci [sic, recte: Qui] per fidem vicerunt rengna [sic]. hebr xj. [Hbr 11,33] ecclesia que solempnizat dupliciter (?) bona (?) Maur et faciit [sic] eius verbum propositum assumit in laudem eorum …–… pedibus conculcantur equorum (?) et christo preciosi martires consecrantur [die folgende Linie halb abgeschnitten] missi sunt circa domini cc l a (?) … // bricht (211) auf dem angeschnittenen Blatt ab.
Unité codicologique: Teil II
Support: drei Ochsenköpfe mit Stern, der erste mit Maulschleife, mit Augen, ohne Nüstern, Gesamtlänge 6 cm, mindestens in Maulpartie variierend, vgl. p. 245, der zweite mit Zunge, Länge über alles 6,5 cm, der dritte ohne Munddetails, mit Augen, Gesamtlänge 6,5 cm, auf dem letzten Blatt der Buchstabe S des ersten Teils;
Mise en page: einspaltig, bis p. 223 mit Kommentar von derselben Hand, interlinear und marginal, 20-24 Z., Linierung Bleistift;
Type d'écritures et copistes: vertikale, leicht rückwärts geneigte Kursive mit ausgeprägten Ober- und Unterlängen, rubriziert.
Sommaire:
  • 213-255 Actus apostolorum, cum commento
    • (213) Prologus. Lucas anthiocensis nacione sirus cuius laus in ewangelio canitur apud anthiochiam
    • (214) Textus. Primum quidem sermonem feci de omnibus o theophile …–… praedicans regnum dei et docens quae sunt in d.i.c. cum omnium fiducia sine prohibicione.
      Vgl. Stegmüller, RB, Nr. 2249, 3 (Ericus Olavi, Uppsaliensis, s. XV), mit anderem Explicit.
    Folgt Kolophon von 1405, p. 255: Expliciunt actus apostolorum pridie ydus [12.] februarij 1405.
    Der interlinear und marginal angebrachte Kommentar endet bereits nach p. 222, noch ein Eintrag p. 230. Incipit einer ersten Glosse (213) am rechten Rand: Lucas anthiocensis primo (?) nota quod [? drei unlesbare Buchstaben] praemittit quasi consimilem prologum..., (256) leer.
Unité codicologique: Teil III
Support: Ochsenkopf mit Stern und Augen, Gesamtlänge 8,8 cm, durchlaufend bis in Teil IV
Mise en page: zweispaltig 24 x 18 (8/8,5), 45-50 Z., Linierung Tinte;
Type d'écritures et copistes: kleine, eng geschriebene Kursive um 1400, Kapiteltitel in improvisierter Textualis, teilweise rubriziert.
Sommaire:
  • 257a-294b [Sermones varii, i.a. Oswaldus de Lasco, (Sermones ex) Biga salutis: Sermones de sanctis]
    • (257a-268b) [Prima pars de sanctis.] Zunächst nach dem Kalendar, dann scheren die Texte (267a) in freie Predigtthematik aus, unter gleichzeitigem Aussetzen der roten Rubriken, welche teilweise auch AT-Texte als Predigtvorgabe aufweisen. Zunächst figuriert noch eine Marienpredigt, aber ohne Zusammenhang mit dem Kalendar de sanctis.
      • (257a) Assit in principio sancta maria meo.
      • (257a) Andreas ap. Venite post me. 4to Mt [Mt 4,19]. Nota sciendum est inter filios carnales quam quod sapientes
      • (257b) Nicolaus,
      • (258b) Conceptio B.M.V.,
      • (259a) Thomas,
      • (260b-262a) Nativitas, vier Sermones,
      • (262a) Stephanus,
      • (263a) Johannes Evg., zwei Sermones.
      • (265a) De miraculo de tribus magis. Cantate domino canticum novum. Nota quod mirabilia fecit et ostendit istis tribus magis qui venerunt ab oriente ad christum videndum
      • (265b) >De conversione Pauli.< (Abschreibefehler: Das Paulus-Zitat steht am Ende des vorhergehenden Sermo) Magnus es tu et facis mirabilia solus [Nach Ps 71,18]. Jtem verbum istud potuit dicere sanctus paulus in quo duo sunt notanda
      • (267a-289b) [Sermones varii.]
        • (267a) Sermo de purificatione B.M.V. [S]vrge illuminare Jerusalem quia ÿsa[ias] xl [Is 60,1]. Ex quo colit Ecclesia hodie festum luminum et christus est sibi verum lumen in temploSchneyer, Sermones 9 (1980), p. 617, Nr. 20 (Trier, StB, 242/1381); vgl. auch Sermones 3 (1971), p. 440, Nr. 97 (Johannes Contractus, ca. 1373); Uppsala, UB, C 85, f. 35r (Kat. 2 [1989], p. 107); C 324, f. 49v (Kat. 4 [1991], p. 167)
        • (267b) De sancto Matthia. [Im folgenden bis Schluss stehen die Bibelzitate in Auszeichnungsschrift, die roten Rubriken fehlen weiterhin, vereinzelt in Notula am Rand.] [C]erte videtis quem elegit dominus [Ende Auszeichnungsschrift] quod non sit similis ei in omni populo. Primo R.[egum] x. Quamuis ipsa (?) dicta fuerit [sic] de saule superbo in regem assumpto tamen bene exponi possunt …–… crucifixus et ita stans in cruce fuit lapidatus et securum [? paläographisch möglich, aber Sinn unklar] percussit etc. Schneyer, Sermones 3 (1971), p. 251f., Jacobus de Voragine
        • (268b) De annunciacione [A]ve gracia plena dominus. Lucas [Lc 1,28]. Jn uerbis istis commendatur virgo maria de iiijor Primo … Freiburg, UB, Hs. 333, f. 88vb, Sermones de sanctis. Collectio fratrum minorum (Winfried Hagenmaier, Kat. 1/3 [1980], p. 85),
        • (270b) [Sermo de passione Christi.] Sicio. Joh. xix. Nota dicens Christus quedam verba est locutus
        • (271b) [Sermo de cruce et de Christo.] [R]ex israhel dabat in curru sua contra syros Reg. xxij. 4 [recte: stabat in curru, 3Rg 22,35]. De penitentia (?) de cruce et de christo vbi tria sunt notanda … vgl. Schneyer, Sermones 11 (1990), Reg. p. 260
        • (273a) De passione domini. Venite et videte regem salomon jn dÿademate quae coronauit eum mater sua. 2 Reg. [recte: Ct 3,11 Egredimini et videte ]. Nota quod <fuit> [gestrichen] vidit eum in cruce multiplici visione scilicet mundum pallidum … nicht bei Schneyer
        • (275a) Sermo de sto. Georio martire. [L]abora sicut bonus miles. Apostolus [2 Tm 2,13]. Nota quod deus primum hominem fecerat heredem et dominum paradÿsi … nicht bei Schneyer und Stegmüller; Uppsala, UB, C 324, f. 68v, Georgii martiris sermo (Kat. 4 [1991], p. 168)
        • (276b) [Sermo de sanctis Symone et Juda (Sermo xcix).] Vos amici mei estis [Io 15,14]. Nota quod christus vocat amicos suos discipulos scilicet beatum phylippum et jacobum … nicht bei Schneyer und Stegmüller
        • (277a) Sermo de inventione sanctae crucis [E]cce arbor in media terre. Fructus eius nimius et esca vniuersorum mea. Danielis [Dn 4,9]. Bonus et [sic] bonorum hospitum curiam suam decorare volencium ponere arbores in media curie Notandum autem quod multiplex genus hominum accedunt ad arborem propterque (?) spiritualiter loquendo … nicht bei Schneyer und Stegmüller
        • (278a) [Sermo de eodem.] Reuersus jonathas in iherusalem 1. Macc. Xi [1Mcc 11,74]. Neemie vij [2Esr 7,3]. Quod porte ciuitatis iherusalem non aperiebant vsque ad calorem salis Ierusalem interpretatur visio pacis et significat quamlibet fidelem animam cuius porte per quas ingreditur deus sunt intelligentia memoria et voluntas
        • (279a) [Sermo de levitate iuventutis.] Memento creatoris tui in diebus iuuentutis tue. Sapientie [Ecl 12,1]. Nota quidam sunt memores sui creatoris in iuuentute obliuiscuntur … nicht bei Schneyer und Stegmüller
        • (280a) [Sermo de laude Johannis baptistae.] Jnter natos mulierum [Mt 11,11]. Nota quod ille dignus est laude amabilis qui laudatur a rege. Sed beatus Johannes laudatur a rege celesti Joh. [sic]. Sciendum quod plures sunt virtutes quas in se habuit. Sanctus Johannes pro quas a domino laudatur
        • (281a) >De Petro et Paulo< Ego vos elegi de mundo. Joh. [decimo] quinto. Hec verba bene dicuntur de sancto petro et paulo quos christus elegit triplex. Primo
        • (282b) >De sancto Udalrico< Iustum deduxit dominus per uias rectas. Sap. [Sap 10,10]. Jn [istis] uerbis proponit Sanctus vͦdalricus a salomone commendatur in eo
        • (283b) >De sancta Margareta< Dominus omnium dilexit eam. Sapiencie [8,3]. In uerbo proposito notandum quod dominus dilexit beatam margaretam propter multas uirtutes
        • (284b) >De Maria Magdalena< Rogabat ihesum quidam phariseus. Luce vijo. Jn primo ewangelio duo notantur scilicet marie penitencia cum dicit (?) conversus ihesus
        • (286a) De eadem. Dominus omnium dilexit eam [Sap 8,3]. Et significat christi amorem quam quis homines non timebit morsus temptacionis dÿabolice [unklar] Nota triplex nomen principale misericordiam christi quam marie ex[h]ibuit scilicet tactum concedendo ei
        • (286a) >De sancto Jaboco< Dic ut sedeant hij duo filij mi [sic, recte: mei] etc. Joh. [recte: Mt 20,21]. Natura instruit vt dicit Tulius Quorum (?) quisque melius eligat. Sic fecit de maria filia Salome vxor zebedei quam considerans mundum … Uppsala, UB, C 324, f.126v (Kat. 4 [1991], p. 170),
        • (287a) >De sancta Anna matre Marie< Generositatem eius quis enarabit etc. Ysaias propheta preuidit in spiritu gloriam et honorem beate Anne Schneyer, Sermones 8 (1978), p. 703, mit generationem statt generositatem, zit. aus München, BSB, clm 14899; Graz, UB, cod. 967, f. 252r (Anton Kern, Kat. 2, [1942-1967], p. 160)
        • (288a) >Ad vincula Petri< Angelus domini astitit et lumen refulsit in habitaculo etc. Actum [Lc 2,9]. Nota quando aliquis detinetur in vinculis multum oporteat dilectum amicum quod suo auxilio et consilio euadat captiuitatem vt factum beati petri qui per aduentum amici … Uppsala, UB, C 324, f. 132v (Kat. 4 [1991], p. 170),
        • (288b) >De sancto Laurencio< Probasti domine et visitasti Etc. [Ps 16,3]. Nota quando princeps [mundi (?)] vult aliquem adoptare in filium … nicht by Schneyer
        • (289b) >De Assumptione B.M.V.< Extendit Noe manum et reprehensam columbam intulit eam in archam, Gen. viij.o [Gn 8,9]. Per noe [sic, recte: noen] significatur christus per columbam mariam per archam celi intulit in archam. Circa primum … // bricht (289b) nach 8 Zeilen ab, nicht bei Schneyer. (290) leer.
      • (291a-294b) [De sancto Thoma.] Vide manus meas et pedes Joh Jn hys verbis dominus invitat sanctum thomam ad duo … nicht bei Schneyer,
        • (293b) [Rubrik fehlt: De miraculis sancti Thomae.] Post praedicacionem uero baptisati sint nouem milia virorum exceptis paruulis et mulieribus. Post hec autem in superiorem yndiam abyt …–… in Edissam ciuitatem suam translatum hostes autem fugiunt aut pactantur (?). 295-304 leer.
    Zu (257a-265a) vgl. den Druck Hain, Repertorium, Nr. 9055; anfänglich Übereinstimmung bis und mit De sto. Johanne Evg., vor De Innocentibus verlässt unsere Hs. die kalendarische Reihenfolge. Der Sermo (291a-294b) ist vitenähnlich; zu den Miracula Thomae in India und Edessa vgl. BHL 8144f.
Unité codicologique: Teil IV
Support: p. 317-329 Frau mit Spiegel, trägt Haube, Spiegel in der rechten Hand, linke Hand an der Taille, bodenlanger Faltenrock, keine Füsse sichtbar, Kopf- und Fusspartie in mindestens drei Varianten, Gesamtlänge 6,2 cm, vgl. Briquet, Filigranes (1907), in der Abt. »Homme« nur Nr. 7625f. (Südalemannien, darunter drei Mal St. Gallen, 1423-1451), vgl. auch Cod. 523, f. 1-136, sowie die undeutliche Version in Cod. 519, p. 523-526; p. 331-352 kleine Krone mit drei Blumen-Dreipassen, Höhe 2,9 cm, Breite 3,9 cm, gut sichtbar auf leerem Blatt p. 351/352
Mise en page: zweispaltig 20,5 x 22/22,5 (6/7,5), 38-43 Z., Linierung Tinte;
Type d'écritures et copistes:
  • engere Kursive, gegen Ende nach rechts fallend, unrubriziert,
  • p. 348b-349a zwei von einer andern, halbkursiven Hand eingeschobene Kolumnen.
Sommaire:
  • 305a-351a Sermones quidam vel tractatus de passione et de corpore Christi
    • (305a) [Tractatus de passione Christi (in missa sacerdotis?) cum quaestionibus.] [C]vm intinxerit sacerdos digitum in sanguinem aspergat illum sepcies coram domino. Leuiticus [Lv 4,6].Verba ista possunt dici de passione domini. Jpse enim christus fuit summus sacerdos … beide Incipits nicht bei Schneyer und Stegmüller,
    • (307a) Am Rand: De captivitate. [Nunc] dicendum est quomodo fuerit captus feria vta. Ergo (?) domino adhuc in bethania existente interrogauerunt discipuli dominum dicentes … nicht bei Schneyer und Stegmüller.
    • Als weiteres Merkmal folgt (310-311) eine Serie von Quaestiones, (312a) ein Kapiteltitel De fustigatione, (316b) De indicatione, (318a) De occisione, (312-313), (317), (319) weitere Marginalien, (319b) Kapiteltitel: De accidentibus in morte Christi, mit den 7 verba,
    • (324a) [Neues Kapitel oder neuer Traktat? Leerer Zwischenraum für Rubrik, am Rand wohl deren Titel: In cena domini. Gemäss dem folgenden Inhalt sind es Sermones de corpore Christi, de sancto sacramento oder ähnlich etc.] Probet autem se ipsum homo etc. Cor. [1Cor 11,28]. Si quisquis wlt aliquem cibum sumere oportet quod videat et consideret (?) … Ottobeuren, Cod. O 42, f. 184ra,Tractatus de praeparatione ad sanctam communionem (Hermann Hauke, Kat. [1974], p. 48), Schneyer, (s. u.),
    • (325/326) eingelegtes kleineres Blatt, einspaltig,
    • (327b) wieder zweispaltig. Tercium de consideracione. Hinweis auf Ende eines Sermo, vgl. (329a) Rogemus dominum.
    • (329a) [Sermo secundus? s. u.] Ego sum panis que [sic, recte: qui] de celo descendi Jo. 6 [Jo 6,51]. Prouerbiorum 17 [Prv 17,17] dicitur omni tempore diligit qui amicus est propter quod medicus … [Jacobus de Losanna, s.u.]
    • (331a) (Am Rand) De prefiguratione Christi [Sermo tertius?]. Confiteantur (?) tibi domino etc. [unklar, Pss 106? 144? 66?]. Quia prefigurauit nabis corpus suum sub figura thesauri celestis … Ottobeuren, Cod. O 42, f. 262ra, Sermo de corpore Christi (Hermann Hauke, Kat. [1974], p. 49),
    • (332b) [Sermo quartus?] Confiteantur domine misericordie eius etc. [Ps 106,8]. (Do.) sub figura mannatis Kolumnentitel am Rand: Octavus sermo de corpore Christi »sub figura mannatis«,
    • (335a) Quintus sermo de configuratione Christi sub figura mellis, (337b) misericordie eius et mirabilia eius filius (?) hominum Quia saciantur animam inanem et animam esurientem,
    • (339b) Quartus sermo [sic]. sub figura panis ,
    • (341b) Wiederholung des Mellis-Incipits, mit Hinweis, diese Predigt stehe schon oben,
    • (341b) Sextus sermo sub figura agni
    • (344a) Probet autem se ipsum homo et sic de pane illo edat et de calice bibat Cor. xij [1Cor 11,28]. Si aliquis debet aliquem cibum recipere oportet quod videat et probet
    • (346a) [XII fructus de corpore et sanguinis Iesu Christi.] Ex utraque parte fluminis lignum vite afferans Apoc. [Apc 22,2]. Lignum vite est christus ihesus. Hoc lignum ex utraque consistere parte dicitur … s. den Hinweis: Nota ordinem sermonum contentorum de corpore christi etc., dieser Hinweis kann mit dem Handwechsel zu tun haben, in der 4. Z. von unten ev. Soycus [Soccus?],
    • (348b) Handwechsel. Memoriam fecit mirabilium Ps 110. Circa verba praeassumpta duo nobis occurrunt primo quare hoc sacramentum fuerit a d.i.c. institutum … nicht bei Schneyer und Stegmüller
    • (349a) Handwecshel. Vermutlich neuer Sermo. Noua lux oriri uisa est hesdras (?) 8. Hodie gaudium est angelis in celis et eciam hominibus in terris
    • (351a) qui abnegauerunt deum et noluerunt abnegare. Misericordia (?) etc.
    • (351b-354b) leer.
    Zu Jacobus de Losanna OP s. LexMA 5, Sp. 259; Kaeppeli, Scriptores 2 (1975), p. 323-329, ohne unsere Hs.; Schneyer, Sermones 3 (1971), p. 54-157.
Unité codicologique: Teil V
Support: Spuren eines kaum identifizierbaren Wasserzeichens p. 363/364, als nächstes folgt p. 371 bis Schluss ein weiterer Ochsenkopf mit Augen, Gesamtlänge 11,6 cm.
Mise en page:
  • Vorspann p. 355-358 einspaltig 24,5/25 x 15,5/16,5, 44-48 Z., Linierung Tinte;
  • Fortsetzung p. 359-370 einspaltig 21,5 x 12,5, 33-34 Z., Blindlinierung;
Type d'écritures et copistes: der Vorspann von eng schreibender Kursive um 1400, der anschliessende Sermo von einer gleichzeitigen leicht rechts geneigten, schwungvollen Kursive, beide unru­ briziert. Nach zwei eingeschobenen Blättern des 15./1 Jhs. mit Computus-Tabellen folgt
Sommaire:
  • 355-370 Sermones duo Text nicht mehr zweispaltig.
    • (355-358) [De Annuntiatione B.M.V.?] Missus est angelus gabriel luc 1. Ex uarys sententiis Augustini (?) et diuersis (?) colligitur operis creatione et reparacionis fore …–… et eodem instanti verbum caro factum est et habitauit in nobis etc.
    • (359-370) Handwechsel. Sermo bonus [Jacobus Balardi, Sermo in capite ieiunii]. Dispone domui tue quia morieris tu et non viues. Scribitur ysa. 38 [Is 38,1] et 4o regum Karissimi fratres ad eligendum ex praemissis uerbis aliqua que sunt ad laudem
      • (361) ist der philosophus venerabilis Seneca genannt et perpetua pace viuencium conscendere valeamus Adiuuante gratia atque misericordia d.n.i.c. in secula benedicti Amen Amen.
    • (370) Spruch. Machmet paganos / a fide fecit prophanos / Talmut iudeos sed huss decepit bohemos.
    • (371) leer.
    Zu (359-370) auch Augsburg, SuStB, fol. cod. 2° 306a, f. 169r; das Incipit bei Heinrich Finke, Acta concilii Constanciensis, Bd. 2, Münster 1923, p. 436. Am 5. März 1416 auf dem Konstanzer Konzil gehalten.
  • 372-373 Tabula computistica Dreispaltig; in der 3. Spalte: Anno domini 1430 die nona mensis aprilis Sigismundo regnante corpus sancte Monice matris beati augustini de ostia tiburtina ad vrbem translatum Ad huius rei memoriam facta est praesens tabula Die Tabelle geht (372-373) vom Jahr 1431 bis zum Jahr 1519, mit den Kolumnen: Jahr, Aureus numerus, Ebdomade intervalli; pro Jahr je ein Wort des folgenden Textes: Audite reuerendi amabiles fratres mirabilem tabulam breuem scriptam quadragesimo (?) anno millesimo , unklare Stelle, es dürfte 1431 sein; weitere Rubriken Concurrentes, Litterae dominicales. Endet 1519. Letzte intervalli hebdomadae ... 1518 iugiter 1519 congaudere.
  • 374 Pater noster, Ave Maria, Credo, dt., Rest der Seite leer.
Unité codicologique: Teil VI
Mise en page:
  • p. 375a-422b, zweispaltig 22/22,5 x 14,5 (6/7), 42-45 Z., Linierung Tinte;
  • p. 423a bis Schluss, zweispaltig 23 x 15/15,5 (6,5/7), 36-39 Z., Linierung Tinte;
Type d'écritures et copistes:
  • kleine engere Kursive, unrubriziert.
  • markante Kursive mit dickerer Feder des beginnenden 15. Jhs., unrubriziert. Alle nicht rubrizierten Teilstücke mit Aussparungen.
Sommaire:
  • 375-414 [Sermones selecti de sanctis et de tempore] Ab hier Text wieder zweipaltig.
    • (375a) [S]telle manentes in ordine et cursu suo aduersus susara pungnauerunt Judith 5. Sicut dicit beatus dyonisius lex diuinitatis est infima per media reducere ad supprema [sic] … vgl. München, BSB, clm 28495, f. 80r (Dieter Kunorfer, Kat. IV/9 [1991], p. 58)
    • (378b) In nativitate Johannis Bapt. Erit enim magnus coram domino etc. [Lc 1,15]. Premisse auctoritatis verba locutus est angelus ad zachariam sacerdotem
    • (382a) [De liliis agri.] Considerate lilia agris quomodo crescunt non laborant [Mt 6,28]. Ad predicatorem diuini elogij duo pertinent 1o est sacram scripturam explanare
    • (385b) Argentum igne examinatum probatum terre purgatum septuplum. Psalmus [Ps 11,7]. Diuinum eloquium quod ore predicatoris populo annunciatur
    • (389a) Tenuit consolari anima mea memor sui dei et dilectatus sum spiritus meus [Ps 76,3]. Verbum propositum scriptum est in psalmis et potest esse sponse feruore dilectionis
    • (393b) Bibe nunc in jocunditate et accumbe quoniam invenisti gratiam coram me, Judith 12. Bernardus in sermone 33 dicit Non me capio pre letitia quod ista diuina maiestas
    • (396a) am Rand: Sermo alius de raptu Pauli. Paulus Raptus fuit usque in tertii (?) coelum etc. sicut ipse attestatur Cor. 12. Non jactanter hoc dixit sed propter chorinthos ut illos ad statum humilitatis perduceret
    • (397a) Am Rand: Alius de appostolis [!] et specialiter Petro et Paulo. [N]jimis honorati sunt amici tui deus. Ps. [Ps 138,17]. Jstud certu[m?] verbum potest hodie [unklar] speciale nam et si omnis
    • (400a) De Assumptione B.M.V. Suspice coelum et mira stellas si potes etc. Gen. 15. Virgo regia ab eterno predestinata ex dauitica stirpe nata a deo
    • (404a) De nativitate B.M.V. Sicut sol oriens in altissimis dei sic bone mulieris species in ornamentum. Ecc. 26 [Ecl 26,21]. Tanta est eccellencia virginis gloriose ut ab eius narratione et laude
    • (408b) Angeli eorum semper vident (?) faciem patris Mt. 18. Magna ut dicit Jeronimus est dignitas marie quia unaquaeque habet vnum angelum ad custodiam
    • (410b) De Simone et Juda. Dabo duobus testibus meis et prophetabunt. Apoc. 11. Verba ista possunt sumi ad commendationem sanctorum Sÿmonis et Jude qui fuerunt testes
    • (412b) [M]ittite eis partes qui non praeparauerunt sibi Esdre [2Esr 8,10]. Conswetudo est quando aliqui vsque ad mortem infirmati uel vsque ad mortem flagellati …–… Circumdederunt me canes multi etc. [Ps 21,17]. Post (?) principium (?) sermonis de secundo scilicet de modo subueniendi qualitate nota … // bricht ab. Das Initium Circumdederunt steht im laufenden Text, ist nicht als neues Predigt-Initium dargestellt oder vom Kopisten nicht als solches erkannt. (415) leer.
  • 416a-422b Quaestiones de suffragiis secundum Thomam de Aquino (ex: In Sent. lib. IV?)
    • (416a) Utrum suffragia que per vnum fiunt alijs prodesse possint. Respondetur secundum thomam [de Aquino] 4o l.[ibro] di[stinctione] 48 q.[uaestio] 1 Quod actus aliquis potest ad duo valere
    • (416b) Utrum suffragia facta pro mortuis a peccatoribus prosint existentibus in purgatorio dicenda. Secundum thomam qu. 3a v. supra … 11 Quaestiones mit Utrum, am Schluss zwei Vermerke. Explicit 8a est ambitio inanis glorie etc. contra est occiositas etc.
      Alle Quaestiones handeln von de suffragiis und beginnen mit utrum suffragia. Vgl. z. B. Christina Meckelnborg, Kat. (1998), p. 414-415 (Koblenz, Best. 701, Nr.183, f.30ra), welche die Thomas von Aquin-Ausgabe Vives, 1874, Bd. ! 1, p. 377-380, zitiert.
  • 423a-435a Sermones duo
    • (423a-432a) Domum [sic] quam edificare cupio magna est et inclita nimis regum 2o paralippomenon 5 capitulo [2Par 5,2]. Hic nota hÿstoriam quomodo salomon incepit edificare templum domini et constituit …–… domus quam cupio edificare magna erit det nobis omnipotens dominus idem (?) edificare ut cum eo eternaliter habitemus.
    • (432a) [De assumptione B.M.V.(?)] Signum magnum apparuit in celo mulier amicta sole et luna apoc. [Apc 12,1]. Dicit bernardus Si rerum precia de raritate pensamus uel hÿs rarius poterit …–… et protege ab eternis. Quod nobis dignetur praestare virgo gloriosa maria.
    • (435b-438) leer.
    Zu (432a) auch Berlin, SB, Theol. lat. quart. 167, f. 148r (Gerard Achten, Kat. 1/1 (1979], p. 91).